O`zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi
Download 0.84 Mb. Pdf ko'rish
|
`ZBEKISTON RESPUBLIKASINING INTELLEKTUAL MULK AGENTLIGI SANOAT MULK5424
34 Xulosa Zamon shiddat bilan rivojlanmoqda har bir sohada, hattokinhar soniyada minglab hattoki millionlab yangiliklar yaratilmoqda. Mana shu yaratilgan yangiliklar uni yaratgan shaxsning mulki hisoblanadi, ya’ni intelektual mulki. Intellektual mulk - ijodiy aqliy faoliyat mahsuli. Ixtirochilik va mualliflik obʼyekti huquqi majmuiga kiruvchi, fan, adabiyot, sanʼat va ishlab chiqarish sohasida ijodiy faoliyatning boshqa turlari, adabiy, badiiy, ilmiy asarlar, ijrochi aktyorlik sanʼati, jumladan ovoz yozish, radio, televideniye asarlari, kashfiyotlar, ixtirolar, ratsionalizatorlik takliflari, sanoat namunalari, kompyuterlar uchun dasturlar, maʼlumotlar bazasi, nou-xauning ekspert tizimlari, tovar belgilari, firma atamalari va boshqa aqliy mulk obʼyektlariga kiradi. Mana shu mulk o’zining yaratuvchilarga ham iqtisodiy ham manaviy naf olib keladi. Nafaqat yaratuvchilariga balki atrofdagi boshqa insonlarga ham naf olib kelishi aniq. Naf olib kelar ekan uni o’girlanishoi yoki tortib olinishi mumkin bo’lgan xavfni ham vujudga keltiriladi. Mana shunday nojoya holatlarni oldini olish maqsadida mamlakatimizda ham juda ko’p islohotlar olib borilyapti. O’zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ham aynan shu sohada judanko’plab islohotlarga shaxsan o’zlari boshchilik qilmoqdalar. Davlatimiz rahbari quyidagi toshiriqlarni yig’ilishda masullarga berganliklari so’zimizning isbotidir. Davlat rahbari mahalliy tovar belgilarini xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazish masalasiga ham e'tibor qaratgan. Bugungi kunda O‘zbekiston sanoatining bor-yo‘g‘i 72 ta tovar belgisi xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazilgani, lekin bu juda kamligi ta'kidlangan. Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligiga mahalliy brendlarning xalqaro ro‘yxatdan o‘tishini ko‘paytirish, ularning xalqaro bozorga chiqishini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi. Qayd etilishicha, O‘zbekistonda yiliga 4 500 atrofida intellektual mulk obekti, jumladan, 2 mingdan ziyod tovar belgilari ro‘yxatdan o‘tadi. Misol uchun, Navoiy kon- metallurgiya kombinati so‘nggi 10 yilda 35 ta ixtironi ro‘yxatdan o‘tkazib, ularning 16 tasidan 400 milliard so‘mdan ortiq iqtisodiy samara ko‘rgan. Bu ishlanmalarni boshqa davlatlarning oltin qazish korxonalariga sotish bo‘yicha muzokaralar olib borilmoqda. 35 «Lekin bunday ixtirolar xorijda ro‘yxatdan o‘tkazib kelinmoqda. Chunki yurtimizda qiymatni baholash tizimi amalda ishlamayapti. Buning oqibatida ko‘plab ishlanmalar tijoratlashtirilmay qolib ketmoqda. Shu bois Butunjahon intellektual mulk tashkiloti mutaxassislari bilan baholovchilar tayyorlash tizimini yo‘lga qo‘yish muhimligi ta'kidlandi. Kelgusi yil birinchi chorakda sanoat mulki patentlari platformasini yaratib, unga sanoat tarmoqlaridagi intellektual mulk obektlarini joylashtirib borish, viloyatlardagi korxonalar va oliy o‘quv yurtlarining intellektual mulk obektlari bazasini yaratish bo‘yicha topshiriqlar berildi. O‘tgan yili 400 ga yaqin ixtiro, 110 ta foydali model, 170 ta sanoat namunasi, 36 ta seleksiya yutug‘i ro‘yxatga olingan bo‘lsa-da, atigi 43 ta ilmiy ishlanma tijoratlashtirilgan xolos. Shu bois bunday ilmiy yutuqlarning «elektron yarmarkasi»ni tashkil etish lozimligi ta'kidlandi», – deyilgan rasmiy xabarda. Intellektual kapitalga misol sifatida fabrika ishlab chiqaruvchisi ko'p yillar davomida ishlab chiqqanligi, mahsulotni marketingning o'ziga xos usuli, muhim tadqiqot loyihasida vaqtni qisqartirish usuli yoki sirli, maxfiy formulani (masalan, Coca-Cola) o'z ichiga oladi. alkogolsiz ichimlik). Shuningdek, kompaniya o'zining intellektual kapitalini malakasini oshirish va uning pastki qatoriga hissa qo'shadigan jarayon mutaxassislarini jalb qilish orqali kuchaytirishi mumkin. Masalan, mexanik texnik maktabni tugatib, avtomobil ishlab chiqaruvchi korxonada ish boshlaydi. Ularning intellektual kapitali maktabda olgan bilimlaridan iborat. Bir yil ishlaganidan so'ng, ularning intellektual kapitali o'z ishi va olgan bilimlarini aniq qo'llash orqali to'plagan tajribasi bilan ortdi. Ikki yildan so'ng, mexanik yangi texnologiyalarga va samaradorlikni oshirishga qaratilgan o'quv dasturiga yoziladi. Mexanik va shuning uchun kompaniyaning intellektual kapitali yanada oshdi. Texnologiyalar va jarayonlarni takomillashtirish zamonaviy kompaniyalarda ko'proq farq qiluvchi omilga aylanib borayotganligi sababli, intellektual kapital raqobatdosh bozor sharoitida muvaffaqiyatga erishishning eng katta omiliga aylanadi. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling