O`zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi


Download 0.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/17
Sana08.02.2023
Hajmi0.84 Mb.
#1178150
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Bog'liq
`ZBEKISTON RESPUBLIKASINING INTELLEKTUAL MULK AGENTLIGI SANOAT MULK5424

 
 
 


34 
Xulosa 
Zamon shiddat bilan rivojlanmoqda har bir sohada, hattokinhar soniyada
minglab hattoki millionlab yangiliklar yaratilmoqda. Mana shu yaratilgan yangiliklar 
uni yaratgan shaxsning mulki hisoblanadi, ya’ni intelektual mulki. 
Intellektual mulk - 
ijodiy aqliy faoliyat mahsuli. Ixtirochilik va mualliflik obʼyekti huquqi majmuiga 
kiruvchi, fan, adabiyot, sanʼat va ishlab chiqarish sohasida ijodiy faoliyatning boshqa 
turlari, adabiy, badiiy, ilmiy asarlar, ijrochi aktyorlik sanʼati, jumladan ovoz yozish, 
radio, televideniye asarlari, kashfiyotlar, ixtirolar, ratsionalizatorlik takliflari, sanoat 
namunalari, kompyuterlar uchun dasturlar, maʼlumotlar bazasi, nou-xauning ekspert 
tizimlari, tovar belgilari, firma atamalari va boshqa aqliy mulk obʼyektlariga kiradi. 
Mana shu mulk o’zining yaratuvchilarga ham iqtisodiy ham manaviy naf olib keladi. 
Nafaqat yaratuvchilariga balki atrofdagi boshqa insonlarga ham naf olib kelishi aniq. 
Naf olib kelar ekan uni o’girlanishoi yoki tortib olinishi mumkin bo’lgan xavfni ham 
vujudga keltiriladi. Mana shunday nojoya holatlarni oldini olish maqsadida 
mamlakatimizda ham juda ko’p islohotlar olib borilyapti.
O’zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ham aynan shu sohada 
judanko’plab islohotlarga shaxsan o’zlari boshchilik qilmoqdalar. Davlatimiz rahbari 
quyidagi toshiriqlarni yig’ilishda masullarga berganliklari so’zimizning isbotidir. 
Davlat rahbari mahalliy tovar belgilarini xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazish masalasiga ham 
e'tibor qaratgan. Bugungi kunda O‘zbekiston sanoatining bor-yo‘g‘i 72 ta tovar belgisi 
xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazilgani, lekin bu juda kamligi ta'kidlangan. 
Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligiga mahalliy brendlarning xalqaro ro‘yxatdan 
o‘tishini ko‘paytirish, ularning xalqaro bozorga chiqishini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha 
ko‘rsatmalar berildi. 
Qayd etilishicha, O‘zbekistonda yiliga 4 500 atrofida intellektual mulk obekti
jumladan, 2 mingdan ziyod tovar belgilari ro‘yxatdan o‘tadi. Misol uchun, Navoiy kon-
metallurgiya kombinati so‘nggi 10 yilda 35 ta ixtironi ro‘yxatdan o‘tkazib, ularning 16 
tasidan 400 milliard so‘mdan ortiq iqtisodiy samara ko‘rgan. Bu ishlanmalarni boshqa 
davlatlarning oltin qazish korxonalariga sotish bo‘yicha muzokaralar olib borilmoqda. 


35 
«Lekin bunday ixtirolar xorijda ro‘yxatdan o‘tkazib kelinmoqda. Chunki yurtimizda 
qiymatni baholash tizimi amalda ishlamayapti. Buning oqibatida ko‘plab ishlanmalar 
tijoratlashtirilmay qolib ketmoqda. 
Shu bois Butunjahon intellektual mulk tashkiloti mutaxassislari bilan 
baholovchilar tayyorlash tizimini yo‘lga qo‘yish muhimligi ta'kidlandi. 
Kelgusi yil birinchi chorakda sanoat mulki patentlari platformasini yaratib, unga 
sanoat tarmoqlaridagi intellektual mulk obektlarini joylashtirib borish, viloyatlardagi 
korxonalar va oliy o‘quv yurtlarining intellektual mulk obektlari bazasini yaratish 
bo‘yicha topshiriqlar berildi. 
O‘tgan yili 400 ga yaqin ixtiro, 110 ta foydali model, 170 ta sanoat namunasi, 
36 ta seleksiya yutug‘i ro‘yxatga olingan bo‘lsa-da, atigi 43 ta ilmiy ishlanma 
tijoratlashtirilgan xolos. Shu bois bunday ilmiy yutuqlarning «elektron yarmarkasi»ni 
tashkil etish lozimligi ta'kidlandi», – deyilgan rasmiy xabarda. 
Intellektual kapitalga misol sifatida fabrika ishlab chiqaruvchisi ko'p yillar 
davomida ishlab chiqqanligi, mahsulotni marketingning o'ziga xos usuli, muhim 
tadqiqot loyihasida vaqtni qisqartirish usuli yoki sirli, maxfiy formulani 
(masalan, Coca-Cola) o'z ichiga oladi. alkogolsiz ichimlik). Shuningdek, kompaniya 
o'zining intellektual kapitalini malakasini oshirish va uning pastki qatoriga hissa 
qo'shadigan jarayon mutaxassislarini jalb qilish orqali kuchaytirishi mumkin. 
Masalan, mexanik texnik maktabni tugatib, avtomobil ishlab chiqaruvchi 
korxonada ish boshlaydi. Ularning intellektual kapitali maktabda olgan bilimlaridan 
iborat. Bir yil ishlaganidan so'ng, ularning intellektual kapitali o'z ishi va olgan 
bilimlarini aniq qo'llash orqali to'plagan tajribasi bilan ortdi. Ikki yildan so'ng, mexanik 
yangi texnologiyalarga va samaradorlikni oshirishga qaratilgan o'quv dasturiga 
yoziladi. Mexanik va shuning uchun kompaniyaning intellektual kapitali yanada oshdi. 
Texnologiyalar va jarayonlarni takomillashtirish zamonaviy kompaniyalarda ko'proq 
farq qiluvchi omilga aylanib borayotganligi sababli, intellektual kapital raqobatdosh 
bozor sharoitida muvaffaqiyatga erishishning eng katta omiliga aylanadi.


36 

Download 0.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling