O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus t a ’lim vazirligi

Maysulanish. U rug'ning unib chiqishi uchun kerakli om illar - suv, 
issiqlik va havo (kislorod) kerak bo'ladi. Suv urug'ning bo'rtishi va urug'

---

endosperm idagi zaxira m oddalarining erishiga olib keladi. U ru g 'n in g
b o ‘rtishi va unib chiqishi uchun h ar xil o'sim llik doni har xil m iqdorda 
suv ta la b qiladi. Bu u ru g 'n in g kim yoviy tark ib ig a va aso sa n oqsil 
m oddasiga bog‘liq b o ‘ladi.
Donli ekinlarning urug'i boshqa tu r ekinlarga nisbatan urug1 bo'rtishi 
va unib chiqish uchun kamroq: absolyut quruq donning vazniga nisbatan 
bug'doy, jav d ar doni 50 foiz, m akkajo'xori 44 foiz, suli 65 foiz, arpa 50 
foiz, tariq va jo 'x o ri 25 foiz suv talab qiladi.
U ru g 'n in g unib chiqishi u ch u n ikkinchi omil bu - issiqlik y a ’ni 
haroratning yetarli bo'lishidir. D onli o'sim liklarni issiqlikka talabi ham
h ar xil bo'ladi. B ug'doy arpa va jav d a r donining unib chiqishi uchun 
minimal harorat 1-3°C, m aysalar to 'la paydo bo'lishi uchun 5-6°C issiqlik 
bo'lishi kerak. M akkajo'xori va tariq ekinlari donining unib chiqishi 
uchun 8-10°C, jo 'x ori urug'lari uchun 10-12°C issiqlik bo'lishi kerak.
Tuplanish. Poyacha o 'sib 3-4 barg hosil qilganda u biroz o'sishdan 
to'xtaydi. Shu davrda poyachaning yer ostki bo'g'im laridan qo'shim cha 
ildizlar va poyalar paydo b o'lad i. T uplanishning shoxlanishdan farqi 
qo'shim cha ildizlar va shoxlar poyachaning yer ostki b o 'g'im idan hosil 
b o 'la d i. Shu sab abli bung a tuplanish deyiladi. O d atd a q o 'sh im c h a
poyalar va ildizlar yer betiga yaqin joylashgan poyachaning yer ostki 
b o 'g 'im id a p a y d o b o 'la d i. P o y a c h a n in g shu yer o stk i b o 'g 'im ig a
tuplanish bo'g'im i deyiladi. T u planish b o 'g 'im li o 'sim lik n in g hayot 
m arkazi hisoblanadi. C hunki un d an k o 'p in ch a poyalar va ikkilam chi 
asosiy ildizlar paydo bo'ladi.