Oʻzbekiston respublikasi oliy va innovatsion ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universiteti oʻzbek tili ta’limi


Download 288.71 Kb.
bet5/7
Sana15.06.2023
Hajmi288.71 Kb.
#1488132
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Marjona

Nutqning toʻgʻriligi, sofligi, tiniqligi, ravonligini ta’minlab turuvchi va unga joziba baxsh etuvchi omil adabiy me’yorlar sanaladi. Inson qanchalik til me’yorlariga amal qilgan holda gapirsa, jamiyatda shunchalik oʻz oʻrniga ega boʻlib boradi. Ammo har doim ham insonlar toʻgʻri va ravon soʻzlashmaydi. Chunki inson faoliyatdaki, oʻzining yashash muhiti, dunyoqarashiga koʻra oʻziga xos boʻladi. Shuningdek, bu beqarorlik uning nutqiga ham oʻz ta’sirini oʻtkazadi. Ogʻzaki nutqdan farqli oʻlaroq, nutqning yozma shakli, dastlab, fikrlash, keyin qayta oʻylanib tahrirlash xarakteriga ega. Yozma nutq shakli uchun quyidagilar xos: grafika tizimi; imlo va punktuatsiya; adabiy me’yorlarga qat’iy rioya qilish; soʻz birikmalari va frazemalarni maxsus tanlash; murakkab jumlalardan foydalanish; soʻz tartibi; monologik shaklning alohida oʻrni kabilar. Qayd etilgan til an'analaridan, soʻz birikmalaridan, grammatik qoida va tavsiyalarga nomuvofiq yondashuv adabiy me’yorning buzilishiga olib keladi. Bu esa nutq madaniyatiga ega boʻlmaslik belgisi sifatida qaraladi.

Nutqning toʻgʻriligi, sofligi, tiniqligi, ravonligini ta’minlab turuvchi va unga joziba baxsh etuvchi omil adabiy me’yorlar sanaladi. Inson qanchalik til me’yorlariga amal qilgan holda gapirsa, jamiyatda shunchalik oʻz oʻrniga ega boʻlib boradi. Ammo har doim ham insonlar toʻgʻri va ravon soʻzlashmaydi. Chunki inson faoliyatdaki, oʻzining yashash muhiti, dunyoqarashiga koʻra oʻziga xos boʻladi. Shuningdek, bu beqarorlik uning nutqiga ham oʻz ta’sirini oʻtkazadi. Ogʻzaki nutqdan farqli oʻlaroq, nutqning yozma shakli, dastlab, fikrlash, keyin qayta oʻylanib tahrirlash xarakteriga ega. Yozma nutq shakli uchun quyidagilar xos: grafika tizimi; imlo va punktuatsiya; adabiy me’yorlarga qat’iy rioya qilish; soʻz birikmalari va frazemalarni maxsus tanlash; murakkab jumlalardan foydalanish; soʻz tartibi; monologik shaklning alohida oʻrni kabilar. Qayd etilgan til an'analaridan, soʻz birikmalaridan, grammatik qoida va tavsiyalarga nomuvofiq yondashuv adabiy me’yorning buzilishiga olib keladi. Bu esa nutq madaniyatiga ega boʻlmaslik belgisi sifatida qaraladi.


Download 288.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling