O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt аrхitеkturа qurilish instituti

2.1–rasm. Bir qavatli, ko‘p oraliqli sanoat binosining konstruktiv yechimi: 
1–poydevor to‘sini tayanishi uchun o‘rnatilgan beton yostiqcha; 2–kranosti to‘sini; 3–o‘rta qator 
ustuni; 4–temirbeton storopil osti fermasi; 5– temirbeton tirgaksiz ferma; 6–temirbeton, yopma 
plitasi; 7–bug‘dan izolyatsiya qatlami; 8–issiq va sovuqdan himoyalovchi qatlam; 9–tekislovchi 
qatlam; 10–yopma; 11–deraza; 12–devor paneli; 13–stokol devoriy paneli; 14–chekka qator 
ustuni; 15–ustunlar oralig‘idagi vertikal metalli bog‘lovchi; 16–poydevor ustuni; 17–temirbeton 
poydevori. 

---

23 
Sinchlarni rama tizimida, ta’sir etuvchi gorizontal va vertikal kuchlar ta’siridan 
bino fazoviy birligini sinch ramasi ta’minlaydi, gorizontal kuchlarni esa rama vertikal 
bog‘lovchilar (diafragmalar) qabul qiladi. 
Bog‘lanish tizimida esa vertikal kuchni karkas ustini gorizontal kuchlarni esa, 
vertikal bog‘lovchilar qabul qiladi. 
Rama bog‘lanishli tizimda esa vertikal kuchlarni sinch ramasi, gorizontal 
kuchlarni esa rama va vertikal bog‘lovchi (diafragmalar) qabul qiladi. 
Ko‘p qavatli binolar loyihalarda ustunlar to‘ri 6x6, 6x9m keyingi paytlarda esa 
6x12, 6x18, 6x24m qilib ishlab chiqilgan. 
Ko‘p qavatli ishlab chiqarish binolari balandliklari unifikastiyalashgan bo‘lib, 
balandliklari 3,6: 4,8: 6,0 m birinchi qavat balandligi esa 7,2 qilib olish mumkin. 
Bunda modul 1,2 m qilib olinadi. 
2.2–rasm. Bir qavatli sanoat binolarining konstruktiv sxemalari: 
a–chetki va o‘rta qator ustunlari qadami 6m bo‘lganda; b–bunda chetki qator ustunlari qadami 6m 
bo‘lib, o‘rta qator ustunlari qadami 12 m bo‘lgan binolarda stropil osti konstruksiyasi 
qo‘llanilgan hol. 

---

24