O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi

Bo„g„in- nutq oqimining tovushdan katta, so‘zdan kichik (ba’zan bir so‘zga teng) segment birligi.
Sillabema- bo‘g‘inning fonologik birlik sifatidagi nomi.
Sillabika- bo‘g‘in (sillabema) haqidagi ta’limot.
Bo„g„in markazi- bo‘g‘in balandligi, u bo‘g‘in tarkibidagi unliga to‘g‘ri keladi.
Berkitilgan bo„g„in- CV, CVC tipidagi bo‘g‘inlar.
Berkitilmagan bo„g„in- V,VC tipidagi bo‘g‘inlar.
Ochiq bo„gDin- V,CV tipidagi bo‘g‘inlar.
Yopiq bo„g„in- VC, CVC tipidagi bo‘g‘inlar.
To„la ochiq bo„g„in- faqat bir unlidan iborat (V tipidagi) bo‘g‘in.
To„la yopiq bo„g„in- CVC tipidagi bo‘g‘in.
Boshi yopiq bo„g„in- CV tipidagi bo‘g‘in.
Oxiri yopiq bo„g„in- VC tipidagi bo‘g‘in.
Silliq bo„gDin- faqat bir unlidan iborat (V tipidagi) bo‘g‘in.
Kuchayuvchi bo„g„in- CV tipidagi bo‘g‘in.
Pasayuvchi bo„g„in- VC tipidagi bo‘g‘in.
Kuchayuvchi-pasayuvchi bo„g„in- CVC tipidagi bo‘g‘in. Adabiyotlar:10(79-83),11(158-163),15(35-49),16 (56- 67), 23 (100-102),34(25-26].

8. 
   Urg‘u (aksentema)
   

¹ ■ ■ ¹
Urg„u so‘z tarkibidagi bo‘g‘inlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq ovoz bilan aytilishi yoki gaplardagi ayrim bo‘laklarning, nutq oqimidagi ayrim frazalarning maxsus ohang bilan ta‘kidlanishidir. Urg‘u muayyan til fonetik- fonologik tizimining supersegment birligi sanaladi. Tilning qaysi sathidagi birliklarga aloqador bo‘lishiga ko‘ra urg‘uning quyidagi tiplari o‘zaro farqlanadi: 1) so‘z urg‘usi; 2) sintagma urg‘usi; 3) ayiruv (ta‘kidlov) urg‘usi.
I.S o „z u r g „ u s i(leksik urg„u) bevosita so‘zga aloqador bo‘lgan, so‘z tarkibidagi bo‘g‘inlardan biriga tushadigan urg‘udir. Fonetik tabiatiga, tushadigan o‘rniga va harakat qilish belgisiga ko‘ra so‘z urgDusi har xil bo‘ladi.