O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus


eksperimentator tartibga solib turadi (perfuziya usuli)


Download 2.13 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/141
Sana03.12.2023
Hajmi2.13 Mb.
#1797011
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   141
Bog'liq
portal.guldu.uz-ОDАM VA HAYVONLAR FIZIOLOGIYASI

eksperimentator tartibga solib turadi (perfuziya usuli) va tirik to‟qimalar uchun zarur tashqi 
muhit-muayyan harorat, namlik va shu kabilar muxayyo qilinadi. 
Yuqorida "sanab o‟tilgan usullaming hammasi organizmda sodir bo‟ladigan jarayonlar 
tabiatini chuqur bilib olishga xizmat qiladi. Ular hujayra darajasigacha, hatto uning a‟zolarigacha 
tahlil qilinadi, mikrofiziologik tajribalarda, masalan, yakka mushak, asab hujayrasi va boshqa 
hujayralar tekshiriladi. Biror a‟zo to‟qima yoki hujayrada ro‟y beradigan har bir fiziologik jarayonni 
organizmda sodir bo‟ladigan boshqa hamma jarayonlardan alohida o‟rganish fiziologiyadagi 
analitik (tahliliy) tadqiqot vazifasidir. Bu holda yolg‟iz a‟zo, to‟qima, hujayraning funksiyasi, faqat 
shu jarayon haqida har tomonlama tasavvur olish mumkin. Ammo organizmning hayot faoliyatini 
to‟g‟ri bilib olish uchun buning o‟zi kamlik qiladi. I.P.Pavlov «Sintetik fiziologiya» deb atagan 
tadqiqotlar yo‟nalishi zarur. Bu faoliyatni I.P.Pavlov ayrim a‟zo, to‟qima va hujayralarni 
o‟rganadigan “tahliliy fizioligiya” ga qarshi qo‟ygan edi. I.P.Pavlov so‟zlari bilan aytganda 
organizmning tashqi muhit bilan hamma aloqalarini va o‟zaro munosabatlarini o‟rganish sintetik 
fiziologiyaning vazifasidir. Bunday tekshirishda fiziolog organizm o‟rganilayotgan sharoitni tabiiy 
sharoitga maksimal darajada yaqinlashtirishga intiladi. 
So‟nggi yillarda fiziologlar va tibbiyot xodimlari fizika, radiotexnika, elektronika va 
kibernetikaning zamonaviy muvoffaqiyallaridan foydalanmoqdalar, bu esa sog‟lom va kasal 
organizm funksiyalarini o‟rganishda katta yordam beradi. Organizm funksiyalarini 
tekshirishning yangi usullari ishlab chiqildi, eski usullar takommillashtirildi, odam va 
hayvonlar organizmiga qanday bo‟lmasin shikast yetkazmasdan, uning ko‟p funksiyalarini 
o‟rganish mumkin bo‟lib qoldi. Masalan, miyachaga elektrodlar qo’yib va elektr o’lchash 

Download 2.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   141




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling