O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus

harakat asab markazlari (4, 6 maydonlar), keyingi markaziy pushtada sezishning oliy markazi 
joylashgan. Bulardan tashtqari, miya yarim sharlarining 44, 45, 6, 39, 41, 42 maydonlari bilan 
bog‘langan nutq-eshitish, nutq-harakat, nutq-ko‘rish va boshqa analizatorlarning og‘zaki va yozma 
nutq bilan bog‘liq bo‘lgan asab markazlari joylashgan. 
Miyaning pastroqdagi bo‘limlariga-po‘stloq ostidagi yadrolarga, miya ustuniga va orqa 
miyaga impals yuboruvchi neyronlar ikkinchi guruhiga kiradi. Bu katta piramidal neyronlar 
bo‘lib, ularni birinchi marta morfolog V.A.Bes 1874 yilda tasvir etgan. Ular yarim sharlar 
po‘sllog‘idagi motor (harakat) mintaqasinmg V qavatida to‘plangan. Bu neyronlarni motor yoki 
efferent neyronlar deb hisoblashadi. Motor neyronlar odamning yurish, yugurish, tikka turish va 
boshqa murakkab harakatlarning shakllanishida muhim rol o‘ynaydi. 
 
Muhоkаmа uchun sаvоllаr: 
1. Bosh miya yarim sharlar po‘stlog‘i tuzilishi va funksiyalari. 
2. Katta yarim sharlar po‘stlog‘ining hujayra tuzilishi haqida ma‘lumot bering. 
3. Kortikalizatsiya nima? 
4. Po‘stloqning qaysi neyronlarini va mintaqalarini bilasiz? 
5. Po‟stloqning maydonlari haqida nimalarni bilasiz? 
Mаvzu bo’yichа yеchimini kutаyоtgаn ilmiy muаmmоlаr. 
1. Bosh miya po‘stloq qismi markazlarining faoliyatini o‘rganish. 
2. Bosh miya qismlarining evolyusion kelib chiqish xususiyatlarini tadqiq etish. 
 
Mavzuga oid adabiyotlar: 
Asosiy adabiyotlar 
1. Алматов К.Т., Алламуратов Ш.И. Одам ва ҳайвонлар физиологияси. Т.: 
«Университет» 2004 й, 580 б. 
2. Нуриддинов Э. Одам физиологияси. Тошкент: ―Алоқачи‖, 2005 й. 

---

66 
3. Қодиров М.С. Одам физиолгияси. Тошкент, Ибн Сино, 1996 й. 
4. Ноздрачѐв А.Д. и др. Общий курс физиологии человека и животных. М.: Высшая 
школа, 1991г., 1 кн. 512 с., 2 кн. 528 с.