O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta`lim


Download 4.15 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/81
Sana25.08.2023
Hajmi4.15 Mb.
#1670003
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   81
Bog'liq
Физик ва коллид химия. Дарслик

4000.0 
3600 
3200 
2800 
2400 
2000 
1800 
1600 
1400 
1200 
1000 
800 
600 
400.0 
5.0 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80 
90 
100 
110 
118.0 
cm
-1 
%T
3443.00 
2954.37 
2876.98 
1768.08 
1731.65 
1635.96 
1607.13 
1595.23 
1437.42 
1378.35 
1322.75 
1254.20 
1198.70 
1168.16 
1091.66 
1024.03 
992.45 
898.77 
817.55 
758.47 
737.13 
693.74 
666.67 
530.90 
3075.63 


45 
karbonil gurihining valent tebranishlari 
sohada, murakkab efir 
guruhlarining valent tebranishlari 
sohalarda yutilish 
chiziqlarini namoyon etadi. 
IQ spektroskopiya organik birikmalarni sifat va miqdoriy analiz qilish uchun 
muvaffaqiyatli qo„llanilishi mumkin.
Elektron paramagnit rezonans (EPR). EPR radiospektroskopik usul bo„lib, 
uning yordamida modda namunasi radioto„lqinlar bilan ta‟sirlashganda o„rganiladi. 
Radioto„lqinlar juda kichik kvant energiyasiga ega. Kichik energiyali o„zgarishlar 
elektronlarning magnit va spin kvant sonlari bilan bog„liq. Agar modda 
namunasida erkin elektronlar bo„lsa, radioto„lqinlarni yutib, spin-spin o„tishlarini 
kechadi va EPR signali namoyon bo„ladi. Deman EPR spektroskopiya 
moddalardagi erkin elektronlarni, radikallarni aniqlash uchun qo„llaniladi. 
Yadro magnit rezonansi (YAMR). YAMR ham radiospektroskopik usul 
hisoblanadi. U atom yadrolarini kuchli magnit maydonida bir energetik 
pog„onadan boshqasiga o„tgan vaqtida ma‟lum chastotadagi radio to„lqinlarini 
yutishiga asoslangan. Spin kvant soni no„ldan farq qiluvchi yadrolargina YAMR 
signaligi namoyon etadi. SHuning uchun juft protonli atomlarni bu usulda aniqlab 
bo„lmaydi. Usulning mohiyati ham shunda. Organik birikmalardagi 
atomlari signal bermaydi. 
kabi toq protonli va juft nuklonli atomlar ham signal 
beradi, lekin intensivligi jadayam past. Shuning uchun YAMR usuli bilan modda 
namunasida qanday va qancha proton – vodorod atomi 
borligi, u qaysi atomlar 
bilan bog„langanligi orqali taxlil qilinadi. Tekshirilayongan moddaga 
izotoplarini kiritib, moddalarni juda samarali sifat va miqdoriy taxlilini bajarish 
mumkin.
 
Nazorat savollari

1. Makrozarrachalar va mikrozarrachalar deganda nimani tushinasiz? 
2. Mikrozarrachalarning korpuskulyar xossalari nimalardan iborat? 
3. Mikrozarrachalarning to„lqin xossalari nimalardan iborat? 
4. Kvant-mexanik nazariya so„zining ma‟nosi nima? 
5. Mikrozarrachalarning to„liq energiyasi qanday tashkil etuvchilardan iborat? 
6. SHredinger tenglamasiga ko„ra to„liq energiya qanday aniqlanadi? 
7. Elektronlarning energiyasi qanday kvant sonlari bilan tavsiflanadi? 
8. Klechkovskiy qoidasi bo„yicha elektronlar energetik pog„onalarda qanday 
joylashadi? 


46 
9. Atom tuzilishi to„g„risida Bor nazariyasining postulatlari. 
10. Kimyoviy bog„lanishning qanday turlarini bilasiz? 
11. Valent bog„lari nazariyasining mohiyati nimada? 
12. Molekular orbitallar nazariyasining asosiy jihatlarini izohlang. 
13. Qanday elektronlar ajratuvchi yoki bog„lovchi deyiladi? Nima uchun? 
14. Kimyoviy bog„larning qanday xossalarini bilasiz? 
15. Kimyoviy bog„ning energiyasi nima? Turli bog„larning energiyalarini 
solishtiring.
16. Bog„lanish energiyasi, bog„ning uzunligi, karraliligi, qutbliligi o„zaro qanday 
munosabatda bo„ladi? 
17. Elektron orbitallarining gibridlanishi nima va gibridlanishning qanday asosiy 
turlarini bilasiz? 
18. Gibridlanish molekulalarning fazoviy tuzilishiga qanday ta‟sir ko„rsatadi? 
19. Qanday molekulalar qutbli va qutbsiz deb ataladi? 
20. Atom qutblanish nima? 
21. Elektron qutblanish nima? 
22. Orientatsion qutblanish nima? 
23. Suyuqlikning sindirish ko„rsatkichi bo„yicha molekulaning tuzilishini va 
qutbligini qanday aniqlash mumkin? 
24. Nima sababdan molyar qutblanish va molyar refraksiya additiv kattalik 
hisoblandi? 
25. Eritmaning konsentrasiya bilan sindirish ko„rsatkichi orasida qanday bog„liqlik 
bor? 
26. Sirt taranglik nima?
27. Moddani molekula tuzilishini zichlik, sirt taranglik va molekulalararo ta`sirini 
xarakteri bilan o„zaro bog„liqligini ko„rsating. 
28. Nima uchun paraxor additiv kattalik? 
29. Qaysi usul bilan sirt taranglik o„lchanadi? 
30. Nima sababdan paraxor temperaturaga bog„liq emas? 
31. Molekula tuzilishi va strukturasini paraxor yordamida qanday aniqlanadi? 
32. Molekula tuzilishini aniqlashning qanday spektroskopik usullarini bilasiz? 
33. Molekula tuzilishini aniqlashdagi fizik usulardan hisoblangan infraqizil 
spektroskopiya va yadro magnit rezonansi to„g„risida ma`lumot bering. 
34. Qanday to‟lqin uzunlikda (nm) rentgen spektral tadqiqotlar olib boriladi? 
35. Qanday to‟lqin uzunlikda (nm) ultrabinafsha spektral tadqiqotlar olib boriladi? 
36. Qanday to‟lqin uzunlikda (nm) IQ-spektroskopik tadqiqotlar olib boriladi? 


47 
II KIMYOVIY TERMODINAMIKA 
ASOSLARI
3. Termodinamikaning birinchi qonuni 
3.1. Termodinamikaning asosiy tushunchalari.
3.2. Termodinamika birinchi qonuning postulatlari, ahamiyati.
3.3. Ichki energiya. Entalpiya.
3.4. Issiqlik va ish.
3.5. Termokimyo. Fizik-kimyoviy jarayonlarning issiqlik effektlari.
3.6. Kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effekti. Gess qonuni. Issiqlik sig„imi. 
3.1. Termodinamikaning asosiy tushunchalari. 

Download 4.15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling