Ijtimoiy makon. Makon va vaqt munosabatlarining yanada murakkabroq
manzarasi ijtimoiy tuzilmalarda kuzatiladi. Ijtimoiy makon bu insonning dunyoga
munosabati bilan belgilangan, inson faoliyati va amaliyotining o‘ziga xos
xususiyatlariga tarixiy bog‘liqligidir. U alohida insoniy mano kasb etadi va biosfera,
sayyora va koinot darajasidan bir vaqtda o‘rin oladi, shu bilan birga inson yaratgan
infratuzilma, o‘zlashtirilgan hududlar, foydalanilayotgan suv va fazo okeanlari,
jamuljam holda inson yashaydigan makonga aylangan koinot kengliklari
ko‘rinishida ulardan ajralib turadi. Bunda ko‘lamli strukturalar o‘z holicha, xaotik
tarzda vujudga kelmaydi, balki jamiyat evolyusiyasi obektiv jarayonlarining mahsuli
hisoblanadi va muayyan xalqlarning turmushi va madaniyatini, ularning iqtisodiy va
ijtimoiy rivojlanish darajasini, malum vaqt ruhini o‘zida aks ettiradi. Bularning
barchasi pirovardida «ikkilamchi tabiat»ni tashkil etadigan tegishli arxitektura,
o‘zgartirilgan landshaft va shu kabilarda o‘z aksini topadi.
Xulosalar. Borliq haqidagi falsafiy qarashlarni umumlashtirib va bu
kategoriyalarni bilish insonning umumiy dunyoqarashining rivojiga ijobiy tasir
ko‘rsatadi degan xulosaga kelish mumkin.
Mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar
1.Borliq tushunchasi va uning asosiy turlari nimalardan iborat?
2.Substantsiya tushunchasining ma’nosi qanday?
3.Materiya tushunchasi va uning ilmiy-falsafiy ahamiyati nimalardan iborat?
4.Harakat fazo va vaqt tushunchalarining mohiyatini izohlab bering.
5.Sharq mutafakkirlari falsafiy ta’limotlarida olam-falakning doimo harakatda
ekanligi haqida so’zlab bering.
6.Tabiat tushunchasi ma’nosini aytib bering. Inson tabiatning oliy mahsuli
ekanligini qanday tushunasiz?
7.Inson va tabiatning o’zaro aloqadorligi nimalardan iborat?
Do'stlaringiz bilan baham: |
