O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti Maktabgacha ta`lim kafedrasi maktabgacha ta’limda steam texnologiyalari

Adabiyotlar:
1. “Ilq qadam” Maktabgacha ta’lim muassasasining Davlat о‘quv dasturi. T.: BMT Bolalar jamg‘armasi (YUNISEF), 2018. Tuzuvchilar: I.V.Grosheva, L.G.Yevstafeva, D.T.Mahmudova, SH.B.Nabixonova, S.V.Pak, YE.Djanpeisova.-T.:MTV, 2018.- 71 bet
2.Т.С.Волосоветов, В.А.Маркова, С.А.Аверина СТЕМ-образованийе детей дошколного и младшего школного возраста. М.БИНОМ..Лаборатория знаний 2019.
3.Явдокимова E.С. Технология проектирования в ДОУ. – М.: ТС Сфера, 2006. – 64 с.
5. Г.Богданович. Дополнителная обшеразвиваюшая программа «Мульт-студия «Мой мир» Свердловская област, 2018 г.
6.Мастер-класс для педагогов «Созданийе мультфилмов вместе с детми».2017

10 Mavzu. LEGO-qurilish, konstruksiyalash – STEAM ta’lim moduli sifatida.

Reja
1. MTT da lego-qurilish,konstruksiyalash - STEAM ta’lim moduli sifatida o’rgatish.
2. «Lego-qurilish» ta`lim moduli
3. Yumshoq kublar to`plami.
4. Maktabgacha yoshdagi bolalarga lego-qurilish,konstruksiyalashga o’rgatish metodikasi.
1. MTT da lego-qurilish,konstruksiyalash - STEAM ta’lim moduli sifatida o’rgatish.

Bugingi kunda STeAM ta`limi dun`yodagi asosiy tendentsiyalardan biri bo`lib, amaliy yondashuvni qo`llash, shuningdek, barcha besh yo`nalishning yagona ta`lim sxemasiga integratsiyalashuviga asoslangan. Bunday ta`limning majburiy shartlari uning uzluksizligi va bolalarning ish guruhlarida o`zaro muloqot qilish qobiliyatidir, ular g`oyalarni to`plashlari va fikr almashishlari mumkin. Shuning uchun mavhum va mantiqiy fikrlashni rivojlantirish uchun modullar: Lego texnologiyasi, bolalar tajriba-eksperimental faoliyati va bolalar tadqiqot faoliyati –bizning asosiy ta`lim dasturimizga kiritilgan.

Lego-bu eng mashhur va keng tarqalgan pedagogik tizimlardan biri bo`lib, u haqiqiy dunyodagi uch o`lchamli modellarni va bolaning ta`lim va rivojlanish mavzusidagi o`yin muhitini keng yaratib beradi. O`yin bolalik davridagi eng muhim do`stdir. Lego bolalarga o`yin o`ynash va o`rganish imkonini beradi.
Ta`lim faoliyati davomida bolalar quruvchilar, me`morlar va ijodkorlar bo`lib, o`ynab, o`z g`oyalarini amalga oshiradilar. Oddiy raqamlardan boshlab, bola oldinga va orqaga harakat qiladi. O`zining yutuqlarini ko`rib, u yanada o`ziga ishonchi ortadi va keyingi, yanada murakkab bosqichga o`tadi. Tarbiyachilar tomonidan Stem-malakalarini rivojlantirishning dastlabki to`plami «Planet STeAM» loyihasidir, unda bolalar o`yin shaklida asosiy tushunchalarni o`rganadilar. «Lego Education» seriyasi turli yoshdagi bolalar uchun to`plamlarni o`z ichiga oladi. Shu bilan birga, har bir yosh uchun eng qulay detallar ishlab chiqilgan. Bolalar uchun to`plamlar DUPLO ning katta elementlaridan iborat bo`lib, bolalar «Lego Sustem» standart o`lchamlari bilan ishlaydi.
1.Lego dizaynerlari, ularning o`ziga xosligi tufayli, bolalar va kattalar o`rtasidagi hamkorlik kuchayyadi. Ushbu lavozim LeGO dizaynerlari asosida bir qator oilaviy loyihalarni tashkil etish imkonini beradi va ularning rivojlanishini optimallashtirish uchun bolalarning oilalari bilan o`zaro hamkorlik qilish variantlaridan biridir.
2. Lego dizaynerlar bilan ishlashning asosi loyiha faoliyatini tashkil etish algoritmiga mos keladigan bilim va badiiy qidiruv usulini belgilaydi.
3. Lego organik ravishda o`yin, dizayn va dasturlashni birlashtiradi.
4. Lego, shaxsiy intellektual va ijodiy rivojlanish vositasi bo`lib, kuchli muloqot vositasidir, chunki u nafaqat alohida yaratilgan modellarni muhokama qilish va taqkoslashni, balki ularni keyingi o`yin uchun yoki belgilangan shartlarga muvofiq takomillashtirish va o`zgartirishlarni ham o`z ichiga oladi. Buni amalga oshirish uchun siz muzokaralar olib borishingiz, o`yin bo`yicha hamkorlarning fikrlarini hisobga olishingiz va u bilan hisoblashingiz, bashoratli versiyada va real vaqtda hiqoyani o`ylab, uni amalga oshirish uchun qo`shimcha «gadjetlar» yaratishingiz kerak.
Lego texnologiyasidan foydalanish istiqbollari hozirgi bosqichda ushbu vositalarga taqdim etiladigan yuqori ta`lim qobiliyatlari bilan bog`liq: ko`p funktsionallik, texnologik va estetik xususiyatlar, turli o`yin va o`quv zonalarida foydalanish. Har safar «Planet STeAM» to`plami bilan o`ynab, diqqatga sazovor joylarni, o`yinlarni va turli xil joylarni loyihalash orqali bolalar instinktiv ravishda dunyoni kashf qilish, tajriba qilish, kuzatish va tushunishni boshlaydilar. Ushbu qiziqarli amaliy ta`lim yondaщuvi Steam-ning vakolatlari bilan bog`liq bo`lgan asosiy ta`lim sohalarini o`rganishni o`z ichiga oladi va pedagoglarga ilm-fan va texnologiyaning ajoyib dunyosini kashf eta boshlagan bolalarni qiziqtirishga yordam beradi.
STeM –ta`limi bolalarning texnik loyihalash va modellashtirishga bo`lgan tabiiy qiziqishlariga asoslangan «yosh texniklar» bo`limlari va doiralari tizimini qayta tiklashga mo`ljallangan. Dizayner «Lego» turli me`moriy tuzilmalar, modellar, loyihalar, shuningdek, yangi texnika va robotlarni yaratish uchun zarur ko`nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi.
Robotlarni o`zlashtirishda elektronikadan foydalanish kerak, chunki boshida bolalar elektron bloklarning funktsiyalari va xususiyatlarini aniqlashni, ularni hisoblash va ishlab chiqarishni o`rganishlari kerak. Eng muhimi, bu rol uy qurilishi robotlarini ishlab chiqarishda belgilanadi.
Lego faoliyatining afzalliklari:
1. Lego-dizayn, elektronika, robototexnika-bolalarning intellektual rivojlanishi uchun ajoyib vosita;
2. Lego faoliyati o`yin orqali amalga oshiriladi.
3. Lego faoliyati o`yinni tadqiqot va eksperimental faoliyat bilan birlashtiradi, bolani tajriba qilish va chegara bo`lmagan o`z dunyosini yaratish imkoniyatini beradi.
4. Lego-dizayn, elektronika va robotexnika komp`yuter o`yinlari uchun ajoyib alternativ.
5.Ta`lim faoliyatida Lego dizaynerlari, robotlar, elektron dizaynerlardan foydalanish bolaning ta`lim olish uchun g`ayratini oshiradi, chunki bu deyarli barcha ta`lim sohalari singari bilim talab qiladi.
Bolalar o`z kashfiyotlari haqida ota-onalariga aytib berishdan, uyda har xil va murakkab eksperimentlarni o`tkaziщdan, muammolarni hal qilishni o`rganishdan, farazlarni ilgari surishdan va ularni mustaqil ravishda hal qilishdan mamnunyu
STeAM –treningning markazida GEFDA ro`yxatdan o`tgan bolalarning tizimli-faoliyat yondashuvi, loyiha-tadqiqot ishlari mavjud. Bu ta`lim bugungi kunda Rossiya bolalar bog`chalarida faol joriy etilmoqda.
DOWDA STEM ta`limini joriy qilish bolalarga axborot oqimini tezda o`rganish va olingan bilimlarni amalda qo`llashni o`rganishga yordam beradi. STeAM ta`limi MTTda aniq fanlarning asosiy tamoyillarini bir vaqtning o`zida o`rganishni o`zichiga olgan keng qamrovli ta`lim. Bunga muhandislik, matematika, texnologiya kiradi. Tarbiyachilar sodir bo`layotgan voqealar o`rtasidagi munosabatni ko`rishni o`rganadilar, mantiq tamoyillarini yaxshiroq tushunishadi va yangi va o`ziga xos narsalarni kashf qilishadi. Kompleks yondashuv ularning qiziqishini rivojlantirshga va ta`lim jarayoniga jalb qilinishiga yordam beradi.
O`yin shaklida bolalar hisoblash, o`lchash, solishtirish, muloqot qobiliyatlarini o`rganishni o`rganadilar. Bu ularga kerakli matematik, filologiya va muhandislik qobiliyatlarini olishga yordam beradi. Qiziqarli o`yin shaklidagi tasodifiy mashg`ulotlar tasavvur va ijodkorlikni, qiziqishni rivojlantiradi, muhandislik qobiliyatlarini rivojlantirishgayordam beradi, jamoada ishlash uchun zarur bo`lgan fazilatlarni qo`lga kiritishga imkon beradi. Keng qamrovli ta`lim yondashuvi aqliy qobiliyatlarni rivojlantirishning eng yaxshi darajasini ta`minlaydi va yanada istiqbolli va talab qilinadigan kasbni tanlash uchun katta eshikni ochadi. Zamonaviy texnika bolalarni ilmiyva ijodiy faoliyatga jalb qiladi. Bu kattalar hayotida zarur bo`lgan intellektual qobiliyatlarni muntazam rivojlantirishga yordam beradi.
1. Lego-dizayn, elektronika va robotlarni birgalikdagi ta`lim faoliyatiga, rejimni vaqtida, kun davomida mustaqil faoliyatda, ya`ni bolaning hayotiy faoliyati jarayonida joriy etish.
2.Lego dizaynerlarning turli xil turlari bilan konstruktiv faoliyatni qo`llab-quvvatlovchi yosh guruhlarning rivojlanayotgan makonini tashkil etish.
3. Konstruktor, tadqiqotfaoliyativa texnik ijodni rivojlantirish orqali bolaning intellektual va shaxsiy salohiyatini rivojlantirishga qaratilgan ushbu yo`nalishdagi ish.