O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti alimov T. A., Ajabov A. Q., Mirtoshev Z. D

3. Quyosh dog’lari maksimumidan biri 1938 yilga to’g’ri keladi. 1950 yilda dog’ ko’p edimi? 1954 yildachi?
Yechish: Quyosh dog’lari sonining o’rtacha hisobda o’zgarishi davri 11 yilga tengdir. Shuning uchun 1950 yilda Quyosh dog’lari ko’p (maksimum) bo’lsa, 1954 yilga kam (minimum) bo’lgan.
4. Quyosh dog’ining atrofidagi Quyosh diskining qandaydir nuqtasi spektrida, vodorodning qizil chizig’i (_o=6563A°) ko’chdiki bunday spektral chiziqning to’lqin uzunligi 65660A° bo’ldi. Vodorodning bu nuqtadagi nurli tezligini toping.

Berilgan: o=6563A° =6566A°

Yechish: Kuzatuvchi va yorug’lik manbasining orasidagi masofani o’zgarishiga bog’liq ravishda to’lqin uzunligini o’zgarishi quyidagicha bo’ladi.  - bunda r - nurli tezlik, - yorug’lik vakuumdagi tezligi. Bundan, Demak manba kuzatuvchidan 137 km/s nurlanish tezlik bilan uzoqlashayapti.

5. Quyosh doimiysi qiymati Q=1,94 kal/(sm²·min) ekanligini bilgan holda, Stefan -Boltsman ( ) qonunidan foydalanib, Quyoshning temperaturasini aniqlang.

Berilgan: Q=1,94kal/ T=?	Yechish: Quyosh doimiysini radiusi 1 a.b. ga teng bo’lgan sfera yuziga ko’paytirib, Quyoshni o’rab olgan radiusi 1a.b. bo’lgan sfera yuzida taqsimlangan energiya miqdorini topamiz. Bu energiyani Q desak Q=4a^2Q bo’ladi. Ikkinchi tomondan Quyosh yuzidan har tomonga tarqalayotgan energiyani quyidagicha yozish mumkin: ; bundan bo’lib Stefan-Boltsman qonunidan foydalanib quyidagini yozish mumkin: