O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti Avliyakulova Nafisa Muzafarovna
Download 3.63 Mb. Pdf ko'rish
|
12544 2 9130A4A4CB13ED9DF858CD650BE5E86FFC00DAC0
|
Alisher Navoiy
Agar inson ilm nuri bilan o‘z yo‘lini yoritmasa, zulmat va nodonlik ko‘chasida qoladi. Kishi qalbining nuri ilm va ma’rifat bilan baquvvat bo‘ladi. Insoniyatning qadri ilm bilan hosil bo‘ladi. Ilmdan hali hech kim zarar ko‘rgan emas. Ilmni egallab olish esa bir san’atdir. Davlatimiz rahbari deyarli har bir chiqishida, aholi bilan muloqotida yoshlar masalasiga alohida e’tibor qaratadi. Ularni mamlakatimiz buguni va kelajagida tutgan muhim o‘rniga urg‘u beradi. Binobarin, yurtimizda navqiron avlod vakillarining zamonaviy bilimlarni egallashlari, “nou-xau”lar bilan hamnafas qadam tashlashlari uchun barcha sharoitlar yaratilmoqda. O‘ziga ishongan, intiluvchan, ilmga tashna o‘g‘il-qizlar uchun “sotsial lift”, meritokratiya tamoyillari hayotga samarali tatbiq etilyapti. Chunki taraqqiy etgan mamlakatlarda yalpi ichki mahsulotning 50 foizidan ortig‘i “bilimlar iqtisodiyoti” hisobidan, ya’ni, innovatsiyalar va yuqori malakali kadrlar tomonidan yaratilayotganidan ko‘pchilikning xabari bor. Keyingi qisqa muddat davomida, mamlakatimizda Prezidentimiz va hukumatimiz tomonidan ilm-fan va texnika taraqqiyotiga alohida eʼtibor berilib, pedagoglar, olimlar va professor-oʼqituvchilarning jamiyatdagi obroʼli mavqeini tiklash, ularning turmush darajasini yanada oshirish, kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilish borasida koʼplab Farmonlar, Qarorlar qabul qilindiki, ularning bajarilishi bugunning oʼzidayoq samara bera boshladi. Hozirgi kunda shiddat bilan yuz berayotgan ijtimoiy va iqtisodiy o‘zgarishlar ta’lim sohasida ham tub islohotlar o‘tkazishni, ta’lim-tarbiyaviy ishlarni davr talablari darajasiga olib chiqishni taqozo etmoqda. Shu boisdan ham «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ning «Uzluksiz ta’limni tashkil etish va rivojlantirish prinsiplari» qismida ta’limning ijtimoiylashuvi – ta’lim oluvchilarda estetik boy dunyoqarashni hosil qilish, ularda yuksak ma’naviyat, madaniyat va ijodiy fikrlashni shakllantirish alohida qayd 5 qilinadi. Milliy dasturda ko‘zda tutilganidek, o‘quvchilarning estetik ongini shakllantirish yuzasidan belgilangan vazifalarni amalga oshirishda, ayniqsa, tasviriy san’atdan dars va darsdan tashqari mashg‘ulotlar muhim ahamiyat kasb etadi. Inson qadim-qadimdan san’at vositalari yordamida o‘z hayotini go‘zal qilishga intilgan. Buni anglash uchun avlodlarimizdan meros qolgan me’moriy-madaniy yodgorliklar va tasvirlarga diqqat bilan nazar tashlash kifoya qiladi. Ularning barcha-barchasini rassom, me’mor mehnati mahsuli deyishimiz mumkin. Mustaqillik yillarida O‘zbekiston umumiy o‘rta ta’lim maktablarida tasviriy san’atni o‘qitishni takomillashtirish borasida bir qator ilmiy tadqiqotlar olib borilib, yaxshi natijalarga erishildi. Bu tadqiqotlarning natijalari dissertatsiya shaklida himoya qilindi. Ular R.Hasanovning 1994 yilda “O‘zbeksiton umumta’lim maktablarida badiiy ta’lim va tarbiyaning mazmuni, shakl va metodlari” mavzusida doktorlik, A.Turdaliyevning 1996 yilda “Tasviriy san’at darslari va darsdan tashqari mashg‘ulotlar jarayonida o‘quvchilarni badiiy kasb-hunarlarga yo‘llash”, O.Xudoyorovaning 1997 yilda “O‘zbekiston umumta’lim maktablarida tasviriy san’at o‘qitilishining shakllanishi va taraqqiyoti” mavzularidagi nomzodlik dissertatsiyalaridir. Mustaqillik yillarida tasviriy san’at o‘qituvchilarini tayyorlashga alohida e’tibor berila boshlandi. Xususan, 2002 yilga kelib Toshkent, Buxoro, Namangan, Guliston, Andijon davlat universitetlarida, Nukus, Angren, Jizzax davlat pedagogika institutlarida maxsus fakultet va bo‘limlar faoliyat ko‘rsata boshladi. Tasviriy san’at o‘qituvchilari Xiva, Denov, Shahrisabz, Qarshi, Samarqand, Kattaqo‘rg‘on, Jizzax, Andijon pedagogika bilim yurtlari qoshida ham tayyorlandi. Dunyo tan olgan, o‘lmas asarlar qoldirib ketgan buyuk olim, musavvir Leonardo da Vinchi «Amaliyotga ilmsiz mehr qo‘yadigan kishilar rulsiz yoki kompassiz suzishga kirishayotgan daholarga o‘xshaydilar, chunki ular qayerga ketayotganlarini hech mahal bilmaydilar, shu sababli oldin ilmni o‘rgan, so‘ngra esa shu ilm orqasidan tug‘ilgan amaliyotga murojaat qil» deya bejiz ta’kidlamagan edi. Biz ushbu qo’llanma orqali tasvirlash san’atiga havas qo‘ygan, rasm chizish san’atini o‘rganib kelayotgan yosh rassomlar, bo’lajak tasviriy san’at o’qituvchilari uchun 6 boshlang‘ich nazariy va amaliy ma’lumotlarni berish, ularni ijodiy faoliyatga yo‘naltirishga harakat qildik. O‘ylaymizki, yosh rassomlar undan o‘ziga kerakli va foydali ma’lumotlarni topadi. Qo’llanmada internet materiallari hamda mashhur rassom, rassom- pedagoglarning nazaridan o‘tqazilgan mavzularga daxldor nazariy ma’lumotlaridan hamda ilovalaridan foydalanildi. Bular tavsiya qilingan o‘quv materialining talabalar tomonidan tez egallab olinishi uchun xizmat qiladi degan umiddamiz. Download 3.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|