O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti s. B. Baqoyev, B. B. Toxirov

21. Ochiq urug`li o`simliklar ( Qarag`aytoifa) bo`limi. 
1. Ochiq urug`lilarning erkak qubbalarida nima hosil bo`ladi ? Chang 
2. Ochiq urug`li o`simliklarning ochiq urug`li deyilishiga sabab ? 
Ochiq urug`li o`simliklarning urug`i maxsus qubbalarda ochiq holda 
yetishgani uchun. 
4. Archani barglari ? Juda mayda, yashil rangli, tangachasimon. 
5. Tog`larning 3500-4500 m balandlikdagi yonbag`irlarida sovuq 
,doimiy shamol ta`sirida qanday turlari uchraydi ? Yer bag`irlab 
o`sishga moslashgan turlari. 
6. Archaning bargi qaysi paytda to`kiladi ? Yil davomida. 
7. Urug`lanishdan so`ng urug`chi qubbada qanday o`zgarishlar 
kuzatiladi ? Urug`chi qubbani tashkil qilgan tangachalar tezda o`sadi, 
yo`g`onlashadi, o`zlaridan ajralib chiqqan smola orqali bir-birlari 
bilan qo`shilib qubbani o`rab turuvchi etdor yumshoq po`stga 
aylanadi. 
8. Ochiq urug`lilar qanday ko`payadi ? Urug`idan 
9. Archaning urg`chi qubbasi xalq orasida ? Qubbameva yoki archa 
meva deyiladi. 
10. Archani daraxt bo`lib yetilishi uchun qancha vaqt kerak ? 100 
yildan ortiq. 
11. Archada tuxum hujayra qayerda yetiladi ? Urug`kurtakdagi 
arxedoniy ichida 
12. Archaning urug`chi qubbalari urug`langandan keyin necha yilda 
pishadi ? Ikki yoki uchinch yilda . 
13. Archa o`ziga xos o`rmonlar- archazorlar hosil qiladi ? Tog`ning 
yuqori qismidagi toshloq va tuproqli yonbag`irlarda suv ayirg`ichlar , 
dalalar ichida .
14. O`rta Osiyoda archaning nechta yovvoyi turi o`sadi ? 7 ta . 
15. O`zbekiston tog`larida katta-kichik archazorlar hosil qiladi ? 
Zarafshon archasi, Turkiston archasi, saur archasi. 
16. Virgin archasining vatani ? Shimoliy Amerika. 

---

69 
17. Virgin archasi manzarali daraxt sifatida ekiladi ? Shahar 
ko`chalarida, maydonlarida, xiyobonlarda, istirohat bog`larida. 
18. Archadoshlar oilasiga mansub daraxtlardan biri ? Sharq saur 
19. Sharq sauri qaysi belgisi bilan archaga o`xshaydi ? Tana bargining 
tuzilishi bilan. 
20. Sharq Sauri qaysi belgisi bilan archadan farq qiladi ? Yosh 
novdalarning o`ziga xos shoxlanishi , pishgan qubbalarning notekis 
choklar orqali ochilishi bilan. 
21. Archa nega ikki uyli o`simlik deb ataladi ? Changchi qubbasi bitta 
archada , urugchi qubbasi ikkinchi-archada yetilgani uchun . 
22. Qarag`ay qaysi oilaga mansub ? Qarag`aydoshlar. 
23. Yer yuzida qarag`ay turkumining qancha turi bor ? 100 ga yaqin. 
24. Qarag`ay turkumi vakillari qayerlarda tarqalgan ? Shimoliy 
yarimsharda. 
25. Qayerlarda katta-katta qarag`ay o`rmonlari mavjud ? Yevropa, 
Osiyo, Amerikada. 
26. Qarag`aylar qayerda tabiiy holda o`smaydi ? O`zbekistonda. 
27. Xushmanzara, yog`ochbop o`simlik sifatida ekib o`stiriladigan 
o`simlik ? Qarag`ay. 
28. Oddiy qarag`ayning belgilari ? Bir uyli yorug`sevar, doimiy 
yashil tanasi qizg`ish-qo`ng`ir barglar novdalarda ikkitadan bo`lib 
o`rnashgan , uzunligi 5-7 sm. 
29. Virgin archasining archadan farqi ? Virgin archasi tez o`sadi. 
30. Archazorlar tabiatda qanday ahamiyatga ega ? Qorni tez eritadi , 
ko`chishiga yo`l qo`ymaydi, tuproq hosil qiladi, suvni tuproqqa ko`p 
shimishiga yordam beradi. 
31. Bittadan yoki ikkitadan uzun novdalarning uchida paydo 
bo`ladigan qarag`ay qubbasi ? Urug`chilik qubbalari. 
32. Urug`chi qubbaning o`rtasidagi urug`chi tanachalarda nechta 
urug`kurtak bo`ladi ? 2 ta urug`kurtak. 
33. Qarag`ayning qubbasi necha yilda yetiladi ? 2 yilda. 
34. Qarag`ay o`rta hisobda necha yil yashaydi ? 200-400. 
35. Qarag`ayning xususiyatlari ? Yog`ochbop, dorivorlik, oily nav 
qog`oz, texnik spirt olinadi. 
36. Archa necha uyli o`simlik ? Ikki uyli. 
37. Archaning yosh novdalaridagi boshoqchalarida nima yetiladi ? 
Chang 

---

70 
38. Archaning qaysi qubbasi 0,5-1 sm keladi, sharsimon bo`ladi ?
Urug`chili qubbasi. 
39. Ochiq urug`li o`simliklarning urug`kurtagida nima yetiladi ? 
Arxedoniy unda tuxum hujayra . 
40. Yer yuzida ochiq urug`li o`simliklarning qancha turi bor ? 700. 
41. Ochiq urug`li o`simliklarga qaysi o`simliklar kiradi ? Archa, 
virgin archasi, saur qarag`ay, qora qarag`ay. 
42. Qaysi yuksak o`simliklar bo`limi daraxt butalardan tashkil topgan 
? Ochiq urug`li .
43. O`zbekistonda ochiq urug`lilarning qancha turkumi bor ? 18 . 
44. O`zbekistonda ochiq urug`lilarning qancha turi bor ? 40 .