O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Buxoro Davlat Universiteti

Karboksimetilsellyuloza

X+Y=3

Karboksimetilsellyuloza nazariy jixatidan sellyuloza bilan glikol kislotaning oddiy efiri. Ishkoriy sellyulozaga monoxlor kislota ta’sir ettirib olinadi. Xlorsirka kislota sanoatda toza sirka kislotani xlorlab olinadi:

Karboksimetilsellyuloza olish uchun xom ashe sifatida sirka kislotaning natriyli tuzi va sulfat sellyuloza ishlatiladi. Sanoatda karboksimetilsellyuloza olish uchun sellyuloza 2025% li ishkor eritmasida odatdagi temperaturada merserizatsiyalanadi, maydalanadi va tolalarga ajratiladi. Keyin unga 35-40 da xlorsirka kislotaning natriyli tuzi ta’sir ettirilsa, karboksimetilsellyuloza xosil buladi.

Sanoatda ishlatiladigan efirda u=0,51,2 ya’ni =50120 buladi. Karboksimetilsellyulozaning natriyli tuzi ok yeki sargish rangli kattik modda. Karboksimetilsellyuloza sun’iy sovun olish va kogozlarning sifatini yaxshilash maksadida ishlatiladi.