O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti «Menejment» kafedrasi

 
IV. Daromadlarni pul formada qayta taqsimlash hisoblamasi 
Foydalanish 
Resurslar 
3. Joriy transfertlar (to`langan)
4. Ixtiyordagi daromad (1+2-3) 
1. Birlamchi daromadlar qoldig’i
2. Joriy transfertlar (olingan)
Jami foydalanilgan 
Resurslar jami 
Bu hisoblama daromadlarni pul formada qayta taqsimlanishini ifodalashga 
mo`ljallangan. Hisoblamalarning boshlang’ich moddasi – avvalgi hisoblamaning 
balanslashtiruvchi moddasi yoki birlamchi daromadlar qoldig’i. Daromadlar 
MHTda transfert deb nomlangan qayta taqsimlash to`lovlari yordamida qayta 
taqsimlanadi. 
Transfertlar – tovarlar, xizmatlar, aktivlar yoki mulkchilik huquqlarining 
bir tomonga harakati, ikkinchi tomonga uning qiymatiga teng bo`lgan ekvivalent 
oqimlarini ifodalovchi operatsiyalar bo`lib hisoblanadi. 
Transfertlarning joriy va doimiy turlari mavjud bo`lib, ular natural formada 
bo`lishi mumkin. Daromadlarni qayta taqsimlash hisoblamasida transfertlar joriy 
pul formada qayd etiladi: 

daromadlar va mulk huquqiga joriy soliqlar; 

ijtimoiy sug’urtaga ajratmalar; 

---

182 

ijtimoiy to`lovlar; 

sug’urta mukofotlari va to`lovlari; 

boshqa qayta taqsimlashlar (jarimalar, ustamalar, xayrli ishlar va 
h.k.). 
Hisoblamaning balanslashtiruvchi moddasi bo`lib, ixtiyordagi daromad 
hisoblanadi. Bu ko`rsatkich ham yalpi, ham sof asosda, (asosiy kapital iste`molini 
e`tiborga olingan holda) hisoblanishi mumkin. 
Iqtisodiyotning 
barcha 
sektorlari 
tomonidan 
olingan 
ixtiyordagi 
daromadlar yig’indisi, ixtiyordagi milliy daromad (yalpi yoki sof)ga teng bo`ladi 
va u MHTning muhim agregati hisoblanadi. 
YAlpi ixtiyordagi milliy daromad (YAIMD) yalpi milliy daromaddan 
xorijdan olingan joriy tarnsfertlar qoldig’idan katta bo`ladi.