O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona davlat universiteti fizika texnika fakulteti

1.1. Yorug’lik interferensiyasi va interferension yo‘llar

Mexanik to‘lqinlardagi kabi yorug‘lik c o‘zaro kogerent bo‘lgandagina, ya’ni tebranishlar chastotasi teng va fazalar farqi vaqt o‘tishi bilan o‘zgarmas qolgandagina, ularning qo‘shilishidan interferensiya kuzatiladi. Buning uchun to‘lqin manbalari kogerent bo‘lishi kerak.
Maksvell nazariyasiga asosan va tajribalarning ko‘rsatishicha, yorug‘likning moddaga kimyoviy, fiziologik va boshqa ta’sirlariga elektr tebranishlari sabab bo‘ladi. Shuning uchun yorug‘lik to‘lqinini ifodalovchi formulalarni va nurni tasvirlovchi rasmlarni soddalashtirish maqsadida kelgusida faqat elektr tebranishlari haqida fikr yuritamiz va yorug’lik vektori deganda E vektorni tushunamiz. Magnit tebranishlari elektr tebranishlariga nisbatan qanday oriyentirlanganligini bilamiz. Shu sababli E vektorni ustida olib borilgan mulohazalarning barchasi magnit tebranishlar uchun ham o‘rinli bo‘ladi.
Faraz qilaylik, S₁ va S₂ yorug‘lik manbalari o‘zaro kogerent bo‘lsin.
Bu holda har bir manbadan tarqalayotgan to‘lqin tenglamalari uchun:
(1.1.1)
(1.1.2)
ifodalar o‘rinli bo‘ladi, bunda: l₁ va l₂ — yorug‘lik to‘lqinlarining t vaqtda o‘tgan optik yo‘llari (1.1.1- rasm); и — berilgan muhitda yorug’likning tarqalish tezligi.