O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi jizzax politexnika instituti “qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlash” kafedrasi «sut va go’sht mahsulotlarini saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi»

partiyadan har kuni	Har qaysi idishdan
Organoleptik
Harorat, °S	Har bir partiyadan har kuni	Har bir tsisternyaning sektsiyasi, 2-3 ta flyaganing har bir partiyasidan, shubhali holatda barcha flyagalardan	Harorat o’lchagich bilan
Kislotalilik, °T	Har bir partiyadan har kuni	Har bir tsisternyaning sektsiyasi,flyaganing har bir partiyasidan	Titrlash bilan.
Tarkibidagi yog’ miqdori, %	Har bir partiyadan har kuni	Har bir tsisternyaning sektsiyasidan o’rtacha namuna, flyaganing har bir partiyasidan o’rtacha namuna	Kislotali usul bilan
Sutning zichligi, g/sm ^3	Har bir partiyadan har kuni	Har bir tsisternyaning sektsiyasidan o’rtacha namuna, flyaganing har bir partiyasidan o’rtacha namuna	Laktodensimetr bilan
Sutning tozalik darajasi	Har bir partiyadan har kuni	Har bir tsisternyaning sektsiyasidan o’rtacha namuna, flyaganing har bir partiyasidan o’rtacha namuna	Filьtrlash va etalon bilan taqqoslash orqali
Reduktazali namuna	10 kunda bir marta	Har bir partiyadan o’rtacha namuna	Indikator bilan
Tabiiyligi	Har bir partiyadan shubha tug’ilganda	Har bir idishdan namuna	Refraktometr usulida
Haroratga chidamliligi	Har bir partiyadan	Har bir partiyadan o’rtacha namuna	Qaynatish bilan
SHirdong’bijg’ishli namuna	Doimiy, har bir partiyadan 10 kunda bir marta	Har bir partiyadan o’rtacha namuna	SHirdon fermenti bilan
bijg’ishli namuna	Doimiy, har bir partiyadan 10 kunda bir marta	Har bir partiyadan o’rtacha namuna	Termostatlash bilan
Mastit uchun namuna	Doimiy, har bir partiyadan 10 kunda bir marta	Har bir partiyadan o’rtacha namuna	Kuzatish bilan

AMALIY MASHG’ULOT № 3

Sut zichligini tekshirish.

Sut zichligi sutning tabiiyligini xarakterlovchi ko’rsatkichlaridan biri hisoblanadi. Zichlik (hajmiy og’irlik) – 20 °S haroratdagi hajmi, uning o’lchov birligi g/sm³. Sut zichligini aniqlashda maxsus sut uchun areometr (laktodensimetr) asbobidan foydalaniladi.

Sut sog’ilganiga ikki soat bo’lgach uning zichligi tekshiriladi. CHunki yangi sog’ilgan sutda havo ko’pikchalari ko’p miqdorda bo’ladi. SHuning uchun uning zichligini aniq tekshirib bo’lmaydi. Bundan tashqari sut zichligi uning tarkibidagi yog’ning qay holatda (erigan yoki qattiq holatda) bo’lishiga ham bog’liq.


Ishning borishi
1) Areometr asbobi. Sutning zichligini aniqlash uchun maxsus areometr (yoki laktodensimetr) asbobi qo’llaniladi. Asbobning o’rta qismida raqamli chiziqlar chizilgan. Bu chiziqlar zichlikni belgilaydi. Areometrning yuqori qismida harorat shkalasi bor. Areometrning umumiy ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan. Areometr suyuqlikli idishga sut og’irligi areometr og’irligiga teng bo’lguncha tushiriladi. Suyuqlik qancha yuqori zichlikka ega bo’lsa, u shuncha kam suyuqlik tubiga tushadi.
2) Sut zichligini tekshirish. Tabiiy sof sutning zichligi 1027-1032 kg/m³ ga teng. Sut tarkibiga suv qo’shilsa, har 10 % suv miqdoriga sutning zichligi 0,003 birlikda kamayadi. Zichligi 1027 kg/m³ dan past bo’lgnan sut tarkibiga suv qo’shilgan deb hisoblanadi.