O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. U. Xamidova maxsus pedagogika

 
ALOHIDA YORDAMGA MUHTOJ BOLALAR 
REABILITASYASIDA FOYDALANILADIGAN
ATAMALAR LUG‘ATI 
 
Abilitatsiya – nuqsonlar mavjudligi tabiiy ravishda jamiyatda 
shaxs sifatida shakllanishini qiyinlashtirgani sababli individ 
qobilyatlari va organizmni funksional tizimini rivojlantirish va 
shakllantirishga qaratilgan kompleks chora tadbirlardir. 
Abuliya – iroda va faoliyat nuqsonlari hamda shaxs motiva-
tsiyasi sohasidagi buzilishlari bilan bog‘liq bo‘lgan shaxs nuqsonlari. 
Agressivlik – boshqa odamlarga nisbatan negativ va urushqoq-
likda namoyon bo‘ladigan shaxs xususiyati. 
 Adaptatsiya – atrof - muhit o‘zgarishlariga organizm yoki 
shaxsning moslashuvi. 
Adaptivlik – ontogenezda turli xil moslashish mexanizmlar 
yordamida organizmning tashqi va ichki muhit o‘zgarishlariga 
moslashuv qobilyati. 
Adaptik xulq-atvor – bu insonning hayotda ro‘y beradigan turli 
voqealarga moslashishga yordam beradigan xulq-atvori. 
Psixik adaptatsiya - atrof muhit talablariga mos ravishda inson 
psixikasining streotiplar dinamikasini qayta qurish xususiyati. 
Ijtimoiy adaptatsiya – bu individning jamiyatda qabul qilingan 
qonun va normalar, qadriyatlarni o‘zlashtirgan holda ijtimoiy 
muhitga aktiv moslashuvi. 
Ijtimoiy-psixologik adaptatsiya - shaxs va gruppaning o‘zaro 
munosabatlarini optimallashtirish, ularni faoliyat maqsadlarini 
yaqinlashtirish. 
Akseleratsiya – bu bolalar va o‘smirlarning somatik va fizio-
logik jihatdan tez yetilishi bo‘lib, bu jarayon ularning qomat va tana 
og‘irligini o‘zgarishi jinsiy jihatdan erta yetilishlarida ko‘rinadi. 
Shaxsning faolligi – bu shaxsning muloqotda, irodaviy aktlarda 
moddiy va ma’naviy boyliklarni o‘zlashtirish asosida ijtimoiy muhim 
bo‘lgan o‘zgarishlarni yarata olish qobiliyati. 

---

144