O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
Toʻldirilgan voqelik 
Toʻldirilgan voqelik (AR - ing. augmented reality «toʻldirilgan 
voqelik») atrof-muhit haqidagi ma’lumotni toʻldirish va ma’lumotni idrok 
etishni yaxshilash maqsadida har qanday hissiy ma’lumotlarni idrok 
sohasiga kiritish natijasidir. 
Toʻldirilgan voqelik – kompyuter yordamida (haqiqiy ob’yektlar 
idrok qilish maydoniga oʻrnatilganda) «toʻldirilgan» voqelik elementlari 
yordamida yaratiladigan, qabul qilingan aralash haqiqatdir. 
Anglangan voqelikni toʻldirishning eng keng tarqalgan namunalari 
orasida televizion namoyish etiladigan futbol oʻyinlaridagi darvozaga eng 
yaqin hujumchining joylashishini koʻrsatadigan parallel rangli old chiziq, 
jarima chizigʻidan darvozagacha boʻlgan masofani koʻrsatadigan strelkalar, 
xokkey 
oʻyinidagi shaybanini “chizilgan” uchish trayektoriyasi,
kinofilmlar va kompyuter yoki gadjet oʻyinlaridagi xayoliy narsalar va 
haqiqiylarini aralashishi kabilarni sanash mumkin. 

---

158 
1997 yilda tadqiqotchi Ronald Azuma AR ning bir nechta ta’riflarini 
keltirgan: 
 
virtuallik va reallikni birlashtiruvchi; 
 
real vaqtda oʻzaro ta’sir qiluvchi; 
 
3D formatida ishlaydigan tizim sifatida aniqlagan. 
Qoʻllanish 
sohalari: 
kinematografiya, 
televideniye, 
mobil 
texnologiyalar, tibbiyot, harbiy texnika, kompyuter oʻyinlari, matbaa. 
 
Mavzu yuzasidan savollar 
1. 
Ilgʻor texnologiyalarning mohiyati nima va ahamiyati qanday?
2. 
Ilgʻor texnologiyalar qanday klassifikatsiyalanadi? 
3. 
Big Data texnologiyasi nima?
4. 
Internet mahsulotlari nima?
5. 
Bulutli texnologiyalar deganda nimani tushunasiz?
6. 
Mobil texnologiyalar nima?
7. 
Neyrotexnologiyalar va sun’iy intellektga misollar keltiring?
8. 
Robototexnika sizni qiziqtiradimi? 
9. 
Kvant texnologiyalari nima? 
10. AR va VR texnologiyalarining afzalligi nimada?