O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti
Chorva mollarini oziklantirishni me’yorlashtirish
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
un yorma va omuxta em texnologiyasi (2)
|
8. Chorva mollarini oziklantirishni me’yorlashtirish.
Chorvachilikda rivojlantirishda va ozik ishlab chikarishda mamlakatimiz turli zonalarining tabiiy va iktisodiy sharoitlari turli xildir. Chorva mollarini oziklantirish tiplari va tipovoy rastionlari ishlab chikarishda shu sharoitlar xisobga olindi. Oziklantirish tipi rastionlarning strukturasi, ya’ni ular tarkibiga kiruvchi turli ozik gruppalarining solishtirma ozikligi (ozika birligi buyicha) bilan 83 xarakterlanadi. Oziklantirish tipining nomi odatda rastionda kaysi ozikning yoki ozik gruppalarinning kupligi bilan belgilanadi. Mamlakatimizda turli zonalarida koramollar uchun kuyidagi oziklantirish tiplari kullaniladi: pichanli, silosli, konstentrat, silosli – pichanli, silosli – ildizmevali, silosli – jomli (turpli), silosli – senajli, silosli – senajli – konstentratli va xokazo. Yoz davrida oziklantirish tiplari asosan yashil utlarning, silosnigo va omixta emlarning kushilishlar bilan belgilanadi. Bu davrda yashil utli, utli – silosli va utli – konstentratli oziklantirish tiplari kup tarkalgandir. Chorva mollarrini oziklantirish tiplari dexkonchilik va ozik ishlab chikarish sistemalari bilan chambarchas boglik bulib, sistemalarining rivoljlanishida xamda takomilashishida muxim axamiyat kasb etadi. Karamol va kuylarning oziklantirish tiplarigva tabiiy pichanzorlar va yaylovlarning mavjudligi katta ta’sir kursatadi. Xar kanday oziklantirish tipi baxolanganda uning xayvonlar maxsuldorligi, jumladan, maxsulot sifatiga ta’siri, xayvonlarning salomatligiga ularning kayta ishlab chikarish funkstiyalariga ta’siri va iktisodiy samarasiga xisobga olinadi. Rastion – oziklantirish tipining konkret ifodachisidir. Agar rastionlar turli oziklarning tirlashuvi va solishtirma ogirligi buyicha ilampiy asoslangan tipga tugri kelsa va zona shart –sharoitlarini kanoatlantirsa, ular tipovoy rastionlar deb ataladi. Xar kanday tipovoy rastion – uning tuyimligi buyicha buyicha xayvonlarning extiejiga karab asosiy tuyimli moddalar bilan balanslanganligiga binoan baxolanadi. Tipovoy rastionlar yukori maxsuldorligini, kayta ishlab chikarish funkstiyasining normal faoliyatini va ozikni maxsulot bilan yaxshi ta’minlashi kerak. Shuning uchun xam chorvachilikni sanoat negiziga kuchirishda tipovoy rastionallarning ilmiy muassasalar ishlab chikadi, xujalik sharoitida esa mutaxassislar maxaliy sharoitlarni xisobga olgan xolda ularga tuzatish kiritishlari mumkin. Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|