O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

 
7. Yormalarni boyitishni rivojlangan jarayoni bo’lgan murakkab-
takrorlanuvchi  un tortish. 
Yormachalarni 
boyitishni  rivojlangan  jarayoni  bo’lgan 
murakkab-
takrorlanuvchi  un  tortish  guruhiga  buq’doy  donidan  ikkita  va  uchta  navli  un 
tortishlar  kiradi.  Bu  un  tortish  guruhi  asosiy  bo’lib,  non  va  makaron  mahsulotlari 

---

 
64 
ishlab  chiqarish  uchun  qo’llaniladi.  Bazaviy  sifatli  dondan  unlarning  chiqishi 
quyidagicha: 
1. Unning chiqishi 75 % yoki 78 % ikkita navli un tortish; 
2. Unning chiqishi 75 % yoki 78 % uchta navli un tortish; 
3. Unning chiqishi 72 % yoki 75 % ikkita navli makaron uni tortish;  
Buq’doy donidan  asosan  yuqori navli unlar ishlab chiqariladi. 
Yuqori  navli  unlarning  sifat  ko’rsatkichlariga  qo’yilgan  talablar  ham  yuqori 
bo’ladi.  Shuning  uchun  yuqori  navli  un  tortishda  texnologik  jarayonlarni  tashkil 
qilish  ham  murakkab  bo’ladi.  Bunda  oliy  navli  unlarning  chiqishini  ko’paytirish 
uchun  oraliq  mahsulotlarni  (yormachalarni)  havoli-q’alvirli  mashinalarda  ishlov 
berish katta ahamiyatga egadir. 
Yormalash  jarayoni  shunday  olib  boriladiki,  bunda  donning  endospermasini 
yorma va dunst ko’rinishida to’liq ajratib olish imkoniyatini ta’minlash zarur. Shu 
bilan birga yormalash sistemasida qisman un ham hosil bo’ladi. 
Boyitish  sistemalarida  yirik,  o’rtacha  va  mayda  yormalar  havoli-q’alvirli 
mashinalarda  boyitiladi,  bunda  kuldorligi  yuqori  bo’lgan  qoldiq  mahsulotlarning 
bir  qismi  yormalash  jarayoniga  qaytariladi,  boyitilgan  yormachalar  yanchib  un 
olish  uchun  yanchish  sistemalariga  yuboriladi.  Boyitish  sistemalarida  tayyor 
mahsulot sifatida 2 % gacha manna yormasi ham ajratib olish mumkin. 
Yanchish  sistemalarida  boyitilgan  yormacha  va  dunstlar  jadal  ravishda 
yanchilib un olinadi.