O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

Mangra o‘rmonlari 
Mangra o‘rmonlari, mangralar yoki mangra chakalakzorlari 
“dengizdao‘sayotgandaraxtlar” 
ma’nosini 
anglatadi. 
Dengiz 
suvi 
ko‘tarilganda ularning tanasi ko‘rinadi, suv qaytganda ularning atrof havodan 
nafas olish uchun xizmat qiladigantik yo‘nalgan o‘simliklari ham ko‘rinadi. 
Mangra o‘rmonlari tropik iqlimli yomg‘irli joylardan tashqari iliq dengiz 
oqimi bo‘lgan shimolning Shimoliy va janubning Janubiy tropiklarida ham 
tarqalgan. Ular shimoliy yarimsharda Bermund orollarigacha va Yaponiyada 
32
0
Sshimoliy kenglik, janubda Avstraliya qirg‘oqlari bo‘ylab Yangi 
Zelandiyagacha xatto 38
0
janubiy kengliklargacha boradi. Sovuq oqim 
yuvadigan qirg‘oqlarda ular yo‘q. 
Janubiy Amerika qirg‘oqlarida ekvatorning yaqinida Peru va Ekvadorni 
chegaradash joylarida, Afrikada esa Atlantika okeanining Senegaldan to 
Angolagacha joylarida tarqalgan. Bu hududlarda tarqalgan mangralarning 
turlarini soni ham turlicha. Malayziya-Indoneziya atroflarida uning 30 ga 
yaqin turlari, g‘arbiy hududlarda esa ular 3-4 turdan iborat xolos. 
 

---

36 
Sharqiy va g‘arbiy mangra o‘rmonlarining eng muhim turkum 
o‘simliklari 
Sharqiy Mangra 
G‘arbiy Mangra 
Tropik 
Osiyo va 
Avstraliya 
Sharqiy 
Afrika 
G‘arbiy 
Afrika 
Tropik 
Amerika 
Rhizophora 
Rhizophora 
Brugulera 
Ceriops 
Kandelia 
Sonneratia 
Xylocarpus 
Lumnetzeria 
Avicenia
apiculata 
candel 
nucronata 
gymnorrhiza 
tagal 
alba 
granatum 
racemosa 
marina 
Rhizophora 
Rhizophora 
Avicenia 
Avicenia 
Lagencularia 
africana 
mangla 
racemosa 
germinans 
racemosa 
Barcha Mangra o‘rmonlari uchun xos bo‘lgani ularning turlari sho‘rga 
chidamligi bilan bir qatorda ekstermal sharoitlarga morfologiyasini 
moslashtirganidir. 
Ularda 
g‘aroyib 
ko‘rinishli 
ildizlar-ayrimlarida 
qadamlovchilar masalan, Rhizophora turkumining turlarida, boshqalarida 
“sparjasimon” hamda “tasmasimon” ko‘rinishlarni hosil qiladi. Bunday 
ko‘rinishlardagi ildizlar dengiz suvi quyilib qaytganidan keyin tuproqda 
kislorod kamligidan uni havodan oladi.