O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi


Download 329.72 Kb.
bet7/97
Sana27.10.2023
Hajmi329.72 Kb.
#1727998
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   97
Bog'liq
MAJMUA (sirtqi 5-kurs,sintaksis)

[otatoqli+otturdosh=otdan anglashilgan pred./shaxsga tegishli narsa]
umumiyligini topgandek bo’lamiz. Biroq mening kitobim, uning ruchkasi, bizning uyimiz, qizilning qizili, yashashning zavqi nutqiy birikmasini oldingi so’z birikmalari bilan qiyoslash natijasida ularning farqli ekanligiga, qolipga solib ko’rish natijasida unga joylashmayotganligiga amin bo’lamiz. Zero LSQning birinchi uzvi ot turkumiga mansub so’z bo’lishi kerak edi. Misollarda esa tobe uzvlar – olmosh. SHuningdek, LSQning ikkinchi uzvidagi egalik kategoriyasi III shaxs qo’shimchasi haqida ham shunday deyish mumkin. Yuqorida qoliplarning umumiylik tabiatiga ega ekanligini, unda nutqiy hosilalarning umumiy, bir xil belgilari o’rin olishini ta’kidlagan edik. SHuning uchun nutqiy hosilalardan farqlarni fikran chetlashtirib, umumiy belgilarni saqlab qolamiz. Keltirilgan birinchi (tobe) a’zolardagi umumiylik va farqlarni quyidagicha beramiz

Umumiylik

farqlar

1.1.Erkak kishining ismi+qaratqich kelishigi

Halim oti +ning

1.2.Qiz bola ismi+qaratqich kelishigi

Munira oti+ning, Sitora oti +ning

1.3.I shaxs birlik kishilik olmoshi

men olmoshi+ning

1.4. II shaxs ko’plik kishilik olmoshi

biz olmoshi+ning

1.5.sifat+qaratqich kelishigi

Qizil sifati +ning

1.6.Harakat nomi+qaratqich kelishigi

Yashash harakat nomi+ning

Farqlarni e’tibordan soqit qilib, olingan umumiylik asosida LSQning birinchi (tobe) a’zosini tiklaymiz. Nisbiy umumiyliklarni yana birlashtirib, quyidagi



Download 329.72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling