O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-texnоlоgiya instituti kimyo-texnоlоgiya fakulteti

Ish vaqti va dam olish rejimi
Korxona, muassasa, tashkilotlarda xodimlar ish vaktining normal muddati xaftasiga 40 soatdan oshik bo’lishi mumkin emas.
O’zbekiston Respublikasi Mehnat qonunlari kodeksida un sakkiz yoshga tulmagan xodimlar uchun ish vaktining kiskartirilgan muddati kuyidagicha belgilangan:

1. 
   16 yoshdan 18 yoshgacha bulgan xodimlarga xaftasiga kupi bilan 36 soat;
   
2. 
   15 yoshdan 16 yoshgacha bulgan xodimlarga, shuningdek ta’til vaktida ishlaetgan 14 yoshdan 15 yoshgacha bulgan ukuvchilarga xaftasiga kupi bilan 24 soat.
   

Mehnat sharoitlari zararli bulgan ishlarda band bulgan xodimlar uchun xaftasiga kupi bilan 36 soatdan iborat ish vaktining kiskartirilgan muddati belgilangandir.
Xodimlar uchun ikki kun dam olinadigan byosh kunlik ish xaftasi belgilangan.
Mehnat qonunlarida kursatilishicha ishlab chiqarish xarakteri va ish sharoitiga kura byosh kunlik ish xaftasi joriy qilish maksadga muvofik bulmagan korxonalarda, muassasalarda, tashkilotlarda bir kun dam olinadigan olti kunlik ish xaftasi belgilanadi. Ish xaftasi olti kunlik bulganida xaftalik ish vakti normasi 40 soat bulgani xolda xar kungi ish muddati 7 soatdan oshmasligi, xaftalik ish vakti normasi 36 soat bulganda 6 soatdan oshmasligi va xaftalik ish vakti normasi 24 soat bulganida xar kungi ish muddati 4 soatdan oshmasligi kerak.
Dam olish kunlari arafasida ish xaftasi olti kunlik bulganida ish muddati 6 soatdan ortik bo’lishi mumkin emas.
Belgilangan ish vakti muddatidan ortikcha ishlash ish vaktidan ortikcha ish deb xisoblanadi..
Ish vaktidan ortik ishlashga , odatda, yul kuyilmaydi.
Qonunga muvofik ma’muriyat fakat kuyidagi aloxida xollardagina ish vaktidan ortik ishlata olishi mumkin:
1. Mamlakat mudofaasi uchun zarur ishlarni bajarish, tabiiy ofat va ishlab chiqarish avariyasining oldini olish yeki tugatish yexud ularning okibatlarini darxol bartaraf etish uchun;

3. 
   Suv ta’minoti, gaz, pochta – telegraf va telefon alokalari
   

bo’yicha jamiyat uchun zarur ishlarni bajarish, ularning to’g’ri ishlab turishini buzadigan tasodifiy yeki kutilmagan vaziyatlarning oldini olish uchun;

4. 
   Boshlangan ishni oxiriga yetkazish zarurati tugilganda,
   

basharti bu ishlab chiqarishning texnik sharoitlariga kura tasodifan yeki kutilmagan xolda tuxtab kolganligi natijasida normal ish soatlari mobaynida tamomlangan bo’lsa, agar unda boshlangan ishning tuxtab kolishi tufayli davlat yeki jamoat mulki nobud bo’lsa yeki buzilsa;

5. 
   Mexanizm va inshootlarni remont qilish va tiklash uchun
   

muvakkat ishlar kilinganda, basharti mexanizm va inshootlarning buzilishi anchagina xodimlarning ishlari tuxtab kolishiga sabab bo’lsa;
6. Ishni tuxtatib bulmasa, ishga kelmagan smenachining urnida ishlash uchun. Bu xolda ma’muriyat smenachini boshqa xodim bilan almashtirish choralarini kurishi lozim..
Ish vaktidan ortik ishlash xar bir xodim uchun surunkasiga ikki kun davomida turt soatdan va yiliga 120 soatdan oshik bulmasligi lozim.
Kuyidagilar ish vaktidan ortik ishlashga jalb kilinmaydilar:

1. 
   Xomilador aellar, shuningdek uch yoshga tulmagan bolasi bor aellar;
   
2. 
   U sakkiz yoshga yetmagan xodimlar;
   
3. 
   Aktiv formadagi sil kasallar;
   
4. 
   Aaldagi qonunlarga muvofik boshqa toifadagi xodimlar.
   

Un yoshdan to’rt yoshgacha bulgan bolasi bor (un yoshgacha nogiron bolasi bor) aellar, shuningdek invalidlar fakat uz roziliklari bilangina ish vaktidan ortik ishlatilishlari mumkin, basharti invalidlarga bunday ish meditsina tavsiyalari bilan takiklanmagan bo’lsa.