О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Eksperimental metodlar
Tipik sharoitlarning о‘zgarish darajasiga kо‘ra tabiiy va laboratoriya eksperimenti farq qilinadi.
Tabiiy eksperimentda – mashg‘ulotlar odatdagi shart-sharoitdan chetga chiqmasdan о‘tkaziladi.
Laboratoriya eksperimentida – maxsus sharoit yaratiladi, tasadifiy hollarga chek qо‘yish maqsadida zarur materiallarni yig‘ishni о‘z ichiga oladi.
Eksperiment о‘tkazishdan oldin vazifalarni aniqlash, tadqiqot rejasini tuzish, eksperiment mashg‘ulotlar metodikasini, faktlarni qayd etish metodikasini ishlab chiqish lozim.
Eksperiment mashg‘ulotlari о‘tkaziladigan gruhni eksperimental gruh, odatdagi metodika bо‘yicha shug‘ullanadigan kontrol (tekshiruvchi) gruh deb ataladi.
Eksperiment 3 turga bо‘linadi.

1. Aniqlovchi eksperiment.

   
   

2. Shakllantiruvchi (bilim beruvchi) eksperiment.

   
   

3. Tekshiruvchi – tasdiqlovchi eksperiment.

   
   

Pedagogik eksperiment - bu tadqiqotchi tarbiyachi va bolalarning oldindan belgilab qо‘yilgan tadqiqot maqsadlari bilan uyushgan faoliyati.

U ilmiy bilimlarning keng qamrovli usulini о‘z ichiga oladi va tadqiqotchidan ma’lum pedagogik mahorat talab qiladigan turdosh fanlarning ma’lumotlariga tayanadi. Eksperimentning muvaffaqiyati tadqiqotchining nazariy va amaliy tayyorgarligiga, uning bilimiga, kо‘zda tutilgan muammoga qiziqishiga, maqsadni aniq belgilash qobiliyatiga, tizimning о‘ychanligiga va vazifalarni jiddiy tushunishiga bog‘liq.
Pedagogik eksperiment odatda aniqlash, shakllantirish va yakuniy natijalardan iborat. Eksperimentning har bir bosqichi о‘z vazifalariga ega.
Aniqlash tajribasida о‘rganilayotgan muammo bо‘yicha ishlash holati tahlil qilinadi.
Formativ eksperimentda yangi mazmun, harakat faoliyatini tashkil qilishning turli shakllariga tizimli yondoshish va metodika ishlab chiqilib, ular amalda sinovdan о‘tkaziladi.
Eksperimental ishning yakuniy yoki yakuniy qismida eksperiment oldidan va undan keyingi ish holatini qiyosiy tahlil qilinadi. P natijalaridan xulosalar chiqarildi Eksperiment tugagandan sо‘ng bolalar qayta tekshiruvdan о‘tkaziladi. Kuzatish ma’lumotlari miqdor va sifat jihatdan tahlil qilinadi.
Eksperiment о‘tkazilgandan sо‘ng xulosa va tavsiyalarni amalda tekshirish tashkil etiladi. Sо‘nggi bosqichda olingan natijalar bolalar muassasalari ishiga tadbiq qilinishi lozim.