O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
 
Jadval 2. 
Xalqaro turizmning rivojlanish dinamikasi (1950-2006 yillar) 
Yillar 
Xalqaro keluvchi turistlar soni 
(mln.kishi) 
Keluvchi turistlardan olingan 
umumiy daromad (mlrd.dollar) 
1950 
25 
2 
1960 
70 
7 
1970 
160 
18 
1980 
285 
102 
1990 
460 
265 
2000 
698 
476 
2001 
689-1,3% 
464 
2002 
703 
471 
2003 
694 
- 
2004 
764 
633 
2005 
806 
680 

---

39 
Буш вакт, дам 
олиш, хордик 
чикариш -; 
50%
Аникланмаган
8%
Ишга доир 
сафарлар; 
16%
Дустлар-
кариндошлар, 
диний ва 
согломлашти
риш; 26%
Автомибллар 
оркали; 43%
Сув оркали; 
7%
Темир йуллар 
оркали ; 5%
Хаво йуллари ; 
45%
2006 
820 
650 
 
Manba: 
Vsemirnaya turistskaya organizatsiya (YUNVTO) ©. 2006.
BTT ma’lumotlariga ko‘ra eng ko‘p miqdordagi turistlarning kelishi Yevropa 
mamlakatlarida kuzatilmoqda (17 mln. kishidan ortiq). Osiyo va Tinch okeani 
mintaqasida 11 mln. kishi, Shimoliy va Janubiy Amerikada 8 mln. kishi, Afrika va 
Yaqin Sharq mintaqalarida har biri 3 mln. kishi kuzatildi. So‘ngi yillar (2005 y.) 
natijalari shuni ko‘rsatadiki, butun dunyo bo‘yicha turizmning umumiy o‘sish 
darajasi 5,3 % ni tashkil qildi. Turizmning dunyo bo‘yicha mintaqalarda eng yuqori 
o‘sish darajasi Afrika (+9%) mamlakatlarida kuzatilmoqda. Undan so‘ng Yaqin 
Sharq (+8%), Osiyo va Tinch okeani mintaqasi (+8%), Shimoliy va Janubiy Amerika 
(+ 6 %) va Yevropa (+ 4 %) mintaqasi egallaydi. Shu borada, Yaqin Sharqda 
turistlarning o‘rtacha yillik kelishi keyingi 5 yil ichida, eng yuqori ko‘rsatkichga 
erishildi. Xalqaro turizmda eng kam o‘sish esa Yevropa (2%), Shimoliy va Janubiy 
Amerikada boru-yo‘g‘i 1 % ga o‘sganligini kurishimiz mumkin. Keyingi besh yilda 
turistlarning kelib-ketishi bo‘yicha deyarli o‘sish kutilmagan mintaqa bu hamon 
Shimoliy Amerika (-0,3 %) bo‘lib qolmoqda. 
2005-2006 yillarda ko‘pgina xalqaro turistlarning kelishida sayyohlikning 
bo‘sh vaqtni o‘tkazish va sayr qilish - tomosha,
dam olish, ta’tilni o‘tkazish sohasi 
(50 %) alohida o‘rnini egallaydi, ularning umumiy soni 402 mln. kishini tashkil qiladi 
(2005 y.). Ishga aloqador bo‘lgan turizmning salmog‘i 16 % bo‘lib, turistlarning 
umumiy soni 125 mln. kishiga yetgan. Tanish-bilishlar, qarindosh-urug‘lar bilan 
ko‘rishish, diniy maqsadlarda (haj safarlari, ziyoratchilik h.k.) keluvchilar salmog‘i 
26 % bo‘lib, ularning umumiy soni 212 mln. kishiga yetgan. Qolgan keluvchi turistlar 
esa o‘z maqsad va vazifalarini bayon qilishmagan.