O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi termiz davlat universiteti geografiya kafedrasi
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
Abdullayev O.O. Jahon tabiiy geografiyasi
Yangi Zelandiya : Yangi zelandiya Avstraliyadan sharq tomonda 1500 km
masofada 340 janubiy kengliklar orolig'ida joylashgan. Bular janubiy yarimsharning subtropik va mo''tadil kengliklarda joylashgan yagona orollardir. Bu o'lkaga ko'k bo'g'oz ajralgan 2 ta katta orol janubiy va shimoliy orollar Styurt orol va bir bir qancha orollar kiradi. Ularning umumiy maydoni 268,7 ming km2 . Yangi Zelandiya orollari kelib chiqishga kura materik oroldir. Shimoliy orolda tog'lar kamroq. Uning janubi sharg'iy chekkasi bo'ylab past tog' tizmalari joylashgan. Markaziy qismiga esa o'rtacha balandligi 600 m bo'lgan vulkan plasmasidan iborat. Shimoliy orolining eng baland tog'i so'nmagan Ruapexu vulkanidir. Orolning shimoli g'arbida yarim oroli dengizga uzog' kirib borgan. Orollarga g'arbiy shimollar g'arbiy sohillarga ko'plab yog'inlar keltiradi,o'rtacha yog'in miqdori 2000 mm bo'lgani holda g'arbiy sohilning ayrim rayonlariga 500 mm gacha yog'in tushadi. Tog'larda dengiz sathidan 2000 m dan yuqorida deyarli butunlay qor yog'adi. Shimoliy orolda qish juda iliq iyulning o'rtacha harorati okean orolida Q120 ga yetadi janubiy orolda esa Q50 tog'larda esa -20 pasayadi, sohilda harorat - 50 gacha pasayishi mumkin yanvarning o'rtacha harorati shimolda Q190 janubda Q140 gacha o'zgaradi. Yangi Zelandiyada odatda jazirama issiq bo'lmaydi. O'lka daryolari qisqa lekin sersuv va sathi keskin o'zgarmaydi. O'lkada ko'llar ko'p. Shimoliy orolning chekka shimoli uchun yangi Zelandiyaning endemik qarag'ayi kauri o'rmonlari xosdir. O'lka o'rmonlarida igna bargli daraxtlar podokarpuslar arikarillar meboseruslar har endemik qarag'aylar doimiy yashil janubiy buk hatto ba'zi bir hil palmalar o'sadi. Sharqiy yonbag'irlarida va Kenter beril tekisligida o'rmonlar siyraklashad, so'ngra butazorlar hamda g'allagullilar va har xil o't o'simliklar o'sadigan quruq o'tloqlar bilan almashinadi. Tog'larda baland ko'tarilgan sari ham o'rmonlar kambag'allashib boradi. Yangi Zelandiyada yovvoyi sut emizuvchi hayvonlar deyarli yo'q. Ko'rshapalak va o'rmon yumronqoziqlarini mahalliy fauna vakillari deb hisoblash mumkin. Yevropaliklar keltirgan quyon va mushuklar xozir yovvoyilashib ketgan. Orollarda shuningdek qanotsiz to'tilar, sulton tovug'i yashaydi. Download 0.7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling