O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent davlat transport universiteti transportida axborot tizimlari kafedrasi

R7
T7
1upoq
T8
T9
T10
T6
R8
R9
R10
R6
3spoq
3poq
1spoq
napoq
b
1
b
2
b
3
b
5
b
0
b
6
b
7
b
4
b
5
b
6
b
7
b
5
b
4
b
6
b
7
b
4
R2
T2
1upq
T3
T4
T5
T1
R3
R4
R5
R1
3spq
3pq
1spq
napq
1St
S1
+
YA
-
+
-
O-O
3St
S2
ULN2003A
8286
8286
8286
b
1
b
2
b
3
b
0
b
1
b
2
b
3
b
0
b
5
b
6
b
7
b
4
b
1
b
2
b
3
b
0
2
3
4
5
6
7
8
1
P
3 
p
or
tg
a
b
5
b
6
b
7
b
4
b
1
b
2
b
3
b
0
b
5
b
6
b
7
b
4
b
1
b
2
b
3
b
0
b
5
b
6
b
7
b
4
b
1
b
2
b
3
b
0
b
1
b
2
b
3
b
5
b
0
b
6
b
7
b
4
8 – rasm. 

---

 
3. Poezdni qabul qilish marshruti algoritmining blok sxemasi va dasturi 
Nazorat va monitoring ob'ektlari ulangan bitlar to'g'risida qaror qabul 
qilganimizdan so'ng, biz uchinchi yo'lga poezdni qabul qilish uchun dastur 
tuzishga kirishamiz. Dasturni ishlab chiqish uchun birinchi navbatda poezdni 3 
yo'lga qabul qilish algoritmining blok-sxema tuziladi, so'ngra ushbu algoritm 
asosida poezdni 3 yo'lga qabul qilish dasturi tuziladi.

---

---

---

---

9 – rasm. 
5. 
Kontrollerning printsipial sxemasini ishlab chiqish 
Dastur ishlab chiqilgandan so’ng kontrollerning umumiy printsipial 
sxemasi tuziladi 10 – rasm.
10 – rasm. 

---

Kirish va chiqish svetoforlari chiroqlarining yoqish sxemalari mos ravishda 11 va 
12-rasmlarda keltirilgan. 
11 – rasm. 
12 – rasm. 

---

1-ilova 
1. Kurs loyihasining maqsadi va vazifasi
 
«Raqamli texnika va MP» fanini o’qish davrida talaba Ushbu Fan bo’yicha 
kurs loyihasini bajaradi. Bundan asosiy maqsad fanni o’zlashtirish davrida nazariy 
va amaliy bilamlarni chambarchas bog’lashdir. Talaba mavzuni tanlash davrida 
ilmiy-texnikaviy adabiyotlar bilan ishlash va masalani qo’yish, tanlangan mavzu 
asosida algoritm ishlab chiqish, dastur tuzish, tizimni boshqarish uchun kontroller 
ishlab chiqara olishini ko’rsata bilishi lozim. Qo’yilgan masalalarni talaba mustaqil 
bajaradi.
Kurs loyihasining maqsadi talabalarga temir yo’l avtomatika, telemexanika va 
aloqa tizimlarida mikroprotsessorli texnikani qo’llash asoslarini o’rgatish.
Kurs loyihasida quyidagi masalalarni yechish aks etishi lozim: 
1. Masalani aniqlash va tahlil qilish; 
2. Masala algoritmini ishlab chiqish; 
3. Dasturni tuzish va sozlash; 
4. Kontrollerning funksional sxemasini ishlab chiqish;
5. Kontrollerning prinsipial sxemasini ishlab chiqish; 
 
Kurs loyihasini bajarish uchun vazifa
Variant gurux jurnali asosida tanlanadi. Dastur tuzilgandan so’ng talab 
qilinadigan xotira hajmi aniqlanadi, so’ngra olingan xotira hajmi k koeffitsentga 
ko’paytiriladi va ajratilgan xotira maydoniga asosan kontroller uchun xotira 
tashkillashtiriladi. 
1. Berilgan stansiyaga ko’ra marshrutni o’rnatish, stansiyadan poezdni o’tkazish 
algoritmi va dasturi tuzilsin: (13 – rasm). Variantlar №1-jadvalda keltirilgan. 

---

13 – rasm. 
14 – rasm.
На рис.15 показана станция с расстановкой светофоров, 
обозначениями светофоров и стрелок
15 – rasm. 
2. Peregon berilgan: (16 – rasm). O’tish svetoforlarini boshqarish algoritmi va
dasturini tuzing. 
16 – rasm 

---

3. Ko’cha svetoforining sxemasi berilgan (17 – rasm). Boshqarish algoritmi va
dasturini tuzing (yashil chiroq 30 s yonsin va sariq chiroq 10 s yonsin).
17 – rasm 
4. Manipulyator berilgan (18 – rasm). Manipulyatorni boshqarish algoritmi va
dasturini tuzing. 
a)
b) v) 
g) 
d) 
18 – rasm 
1) kombinatsiyasi
0 

1 

10 s. 

3 

40 s. 

4 

1 soat 

0
2) kombinatsiyasi 
0 

1 

2 

15 s. 

3 

20 s. 

4 

30 min. 

0
0 
0 
0 
1 2 
4 
5 
3 
t
t
tt
t
t
t
t
1 
t
2 
t
6 
t
7 
t
5 
t
3 
t
4 
t
9 
t
8 
t
3 
t
2 
t
4 
t
8 
t
5 
t
6 
t
7 
t
1 
t
t
t
t
t
t
t
11 
t
10 
t
t
t

---

5. Lift berilgan (rasm – 19). MCS-51 mikrokontroller asosida prinsipial sxemasi 
va kontrollerni boshqarish dasturining matnini ishlab chiqing. 
19 – rasm 
Boshqarish obyekti - lift. Hisob vaqti mustaqil amalga oshiriladi.