O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti qalandar abduraxmonov, Samandar qurbonov
Fanning predmeti va mohiyati, asosiy maqsad va vazifalari
Download 1.97 Mb. Pdf ko'rish
|
П INSON TARAQQIYOTI 2 тахрир булди
|
1.2. Fanning predmeti va mohiyati, asosiy maqsad va vazifalari Iqtisodiyot fani sohalari serqirra. Jumladan, mehnat iqtisodiyoti mehnat bozori, mehnat resurslari, ish bilan bandlik, mehnat munosabatlari, ishga haq to‘lash va xodimlarning daromadlari, mehnat unumdorligi va samaradorligi, mehnatni me’yorlash, personalni boshqarish usullarini o‘rganadi. Mehnat sotsiologiyasi insonning mehnatga munosabati, uning ijtimoiy faolligi, ishlab chiqarish jamoalaridagi ijtimoiy muhit, xodimlarni ma’naviy va moddiy rag’batlantirish omillari, ijtimoiy kafolatlar, mehnat nizolarining sabablari, ularni hal etish va boshqa masalalarni tadqiq etadi. 12 Iqtisodiyot fanining bu va boshqa sohalari qatorida nisbatan yangi, ammo tobora muhim ahamiyat kasb etayotgan Inson taraqqiyotini alohida ajratib ko‘rsatish mumkin. Inson taraqqiyoti ilmiy tadqiqotlar yo‘nalishi sifatida XX asr oxirlarida paydo bo‘ldi. Inson taraqqiyoti ijtimoiy yo‘naltirilgan iqtisodiy o‘sishni iqtisodiy yo‘naltirilgan ijtimoiy rivojlanish sifatida talqin qiladi. Uning shakllanishi va amal etishida inson salohiyati markaziy o‘rin egallashi tabiiydir. Bu iqtisodiy o‘sish va ijtimoiy rivojlanish o‘rtasidagi uzviy bog‘liqlik bilan izohlanadi (1.1-rasm). 1.1-rasm. Inson ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar subyekti sifatida 3 Inson faoliyati turlariga iqtisodiy nuqtayi nazardan yondoshish, sarf qilinadigan xarajatlarni buning natijasida erishiladigan samara bilan taqqoslashni taqozo etadi. Inson taraqqiyotida ham shunday prinsipga amal qilinadi. Inson taraqqiyotiga mulkchilikning xilma-xil shakllari, erkin tadbirkorlik, sog‘lom raqobatga hamda iqtisodiyot yuksak darajada rivojlangan holda aholi turmushining munosib darajasi ta’minlanadigan, ijtimoiy himoyalanishi kafolatlanadigan kuchli ijtimoiy siyosatga asoslangan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar tizimi sifatida ta’rif berilishi mumkin (1.2-rasm). Bunday talqin Inson taraqqiyoti rivojlangan davlatlardagi bozor iqtisodiyoti hamda o‘tish iqtisodiyotiga ega davlatlarda bozor munosabatlari shakllantirilayotgan sharoitlarda amal etayotganligiga mos tushadi. 3 Inson taraqqiyoti. Darslik. i.f.d., prof. Q.X. Abdurahmonov tahriri ostida. – T.: Fan va texnologiya, 2013. – 16 b Iqtisodiyot Ijtimoiy soha Download 1.97 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|