O„zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti t. S. Achilov

3.9 Juft-juft bo„lib umbaloq oshish va yiqilish mashqlari 
 
Birinchi nomerliklar tizza bilan cho‗qalab turadilar, ikkinchi nomerliklar esa, 
sherigining beliga qo‗li bilan tayanib, uning yelkasiga yelka bilan yotadilar va 
yiqilib yerga yoni bilan tushadilar. Mashq navbati bilan 5-6 martadan bajariladi. 
Birinchi nomerliklar tizzalab, turadilar, ikkinchi nomerliklar 1-2 qadamdan 
sherigi ustidan sakrab o‗tadilar va boshi orqali umbaloq oshadilar. Biri ikkinchisiga 
orqa bilan, qo‗llarni biriktirib turgan holatdan boshi orqali umbaloq oshish. Tik turib 
qo‗llarni sherigi yelkasiga qo‗yib, oyog‗ining uchi bilan sherigi oyog‗ini petna 
qilish. 
Yakkama-yakka kurash elementlari bo‗lgan mashqlar trenerning topshirig‗iga 
binoan mustaqil ravishda yoki xushtak, chapak va hokazo signallar bo‗yicha 
o‗tkaziladi. Bir oyoqlab turgan yoki ikki oyoqda cho`qqayib turgan holatdan 
sheriklar orasidagi masofa 1 m kafti bilan sherigi kaftiga urib, uni muvozanatlik 
holatidan chiqarish. Sherigini aldash ruxsat etiladi.
Sherigini turtib yuborish. Dastabki holatda bir oyoqda tik turib, qo‗li bilan 
oyoqni orqaga qo‗yish. Bir oyoqlab hakkalab sherigini chiziqdan nariga turtib 
yuborishga yoki ikkinchi oyog‗ini yerga qo‗yishga harakat qilish. 
Sherigining yelkasiga tayanib. Uni chiziqdan surib chiqarish. Sherigining 
ikkala qo‗lidan ushlab olib, chiziqdan tortib o‗tkazish. 
Sherigi bilan bilaklardan ushlashib sherigini chiziqdan tortib o‗tkazish. 
O‗ng va chap qo‗li bilan panjalardan ushlashib, sherigini chiziqdan tortib 
o‗tkazish. 
Ikki qo‗li bilan to‗ldirma to‗pni ushlashga tayyor turib, trenerning signaliga 
binoan to‗pni egallab olish. Oyoqlar bilan harakat qilishga ruxsat beriladi. Qo‗llari 
bilan manyovr qilib, sherigi belbog‗idan ushlab olish. Qo‗llari bilan manyovr qilib, 
sherigining ikkala qo‗li panjasidan ushlab olish. 

---

58 
Qo‗llari bilan manyovr qilib, bir qo‗li bilan sherigining bir qo‗li panjasidan 
ushlab olish.
Qo‗llar bilan xuddi shunday manyovr qiib, ikkala qo‗li bilan sherigining bir 
qo‗li bilagidan yoki bo‗ynidan ushlab olish. 
Sherigini ushlab olish va poldan ko‗tarish. Qo‗llar bilan manyovr qilib 
sherigini ushlab olish va uni orqasi bilan o‗ziga o‗tirib olish.
Qo‗llar bilan manyovr qilib, sherigining to‗ni yoqasidan ushlab olish. Xuddi 
shunday harakat qilib, qo‗llarini sherigi qo‗ltig‗idan o‗tkazib, ushlab olish. Xuddi 
shunday harakat qilib, qo‗llarini sherigi qo‗ltig‗idan o‗tkazib uning orqasidan 
birlashtirish. 
Qo‗llariga tayanib yotgan holatdan signalga binoan o‗rindan turish va to‗ldirma 
to‗pni egallab olish. Trenerning ―to‗ldirma to‗pni ikki qo‗llab ushlab ol‖ signaliga 
binoan oyog‗ini turgan joydan qimirlatmay, to‗pni egallab olish. Cho‗qqayib 
o‗tirgan holatdan, oyoqlar yelka kengligida, o‗ng, chap qo‗lini to‗ldirma to‗pga 
qo‗yish, trenerning signaliga binoan to‗pni birinchi bo‗lib oyoqlari orasidan o‗tkazib 
yuborishga harakat qilish. 
Asosiy tik turgan holatdan trenerning signaliga binoan chuqur qadam tashlash 
va birinchi bo‗lib to‗ldirma to‗pni egallab olish. 
Cho‗qqayib o‗tirgan holatdan, ikkala qo‗li tizzada trenerning signaliga binoan 
birinchi to‗ldirma to‗pning yuqori aylanasini kafti bilan bekitish. Xuddi shunday 
cho‗qqayib turgan holatdan trenerning signaliga binoan birinchi bo‗lib mayda 
buyumni egallab olish.