O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti kichik biznes va tadbirkorlik toshkent – 2010

8.4.1-jadval
Mahsulotlarni sotish rejasi va shartnoma majburiyatlarining bajarilishi tahlili

---

(ming so’m)
Ko’rsatkichlar
Reja
bo’yicha
Haqiqatd
a
Farqi
(+; -)
Rejaning
bajari-
lishi, 
% da
Sotish
hajmiga
ta’siri
Mahsulotlarning amaldagi
narxlarda sotilish hajmi
14520
14321
+71
100,5
Tovar mahsuloti
14265
14493
+228
101,6
228
Sotilmagan mahsulotlar
qoldiqlarining o’zgarishi
+ 15
+ 172
+ 157
-157
Xaridorlarga mahsulotlar
yetkazib berish bo’yicha
shart-nomalarning bajari-
lishi
14250
14010
-240
98,3
Sotilmagan mahsulotlar qoldiqlarining o’sishi mahsulotlarni sotish hajmi
ko’payishining foydalanilmagan rezervlaridan iborat bo’ladi. Mahsulotlarni sotish
rejasining 0,5% oshirib bajarilishiga qaramay, korxona mahsulotlarni yetkazib berish
bo’yicha shartnoma majburiyatlarini 240 ming so’mga yoki 1,7% ga kamroq
bajargan, bu korxona ishining salbiy ko’rsatkichlaridan biridir.
Bozor sharoitlarida mahsulot sifatining yaxshilanishi tobora katta ahamiyat kasb
etadi. Mahsulotning sifati deganda uning foydalanish uchun yaroqlilik darajasini
belgilovchi xususiyatlar majmui tushuniladi. Mahsulotning belgilangan turlari
attestasiyadan o’tkaziladi va ularning sifati ikki nav – oliy va birinchi navga
bo’linadi. Sifatning oliy naviga, sifat parametrlariga asoslangan, oliy fan-texnika
yutuqlari darajasiga mos keluvchi mahsulotlar kiradi. Bunday mahsulotlarning sifat
parametrlari amaldagi standartlarga mos kelishi kerak. Mahsulot sifatini
xarakterlovchi ko’rsatkichlardan biri oliy navli mahsulotlar hajmining umumiy
ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmiga nisbatan salmog’idir (8.4.2-jadval).
Jadvaldan ko’rinishicha, korxonada hisobot yilida o’tgan yil va rejaga nisbatan
ishlab chiqarilgan mahsulotlar sifati yaxshilanishi kuzatilgan, ya’ni sifatning oliy
navini tovar mahsulotining umumiy hajmiga nisbatan salmog’i o’tgan yilga nisbatan
5 %, rejaga nisbatan 0,8 %ga oshgan.