O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti

3.1.8-rasm. Omborda ma‘lumotlarni tashkil qilish sxemasi 
 
Markaz menejeri 
Markaziy bakn 
assotsiatsiyasi 
Boshlangich 
OLTP tizimlar 
Televizion ta‘lim 
guruhiIshonchli axborot  
Grafik ta‘lim 
guruhiMa‘lumotlar 
peshtaxtasi ost to‘plami 
Korhona 
ma‘lumotlari 
ombori 
 
 

---

173 
Ma‘lumotlar klassik ombori arxitekturasining afzalliklari quyidagilardan 
iborat: 
umumiy semantika; 
markazlashtirilgan, boshqaruv muhiti;. 
ma‘lumotni olish va ulardan foydalanish bo‗yicha izchil jarayon; 
axborotning qarama-qarshi emasligi; 
shablon bo‗yicha oson yaratiladigan va ma‘lumotlar bazasini oson 
to‗ldiradigan; 
:
meta ma‘lumotlarning yagona repozitoriylari; 
qayta ishlashning va ma‘lumotlarni taqdim etishning (vizualizatsiya) ko‗p 
turli mexanizmlari. 
Kamchiliklariga amalga oshirishdagi katta xarajatlarni, korxonaning butun 
mashstabida yuqori resurslar sig‗imi, murakkab servis tizimlariga ehtiyoj,
rivojlanishning xavfli dasturini kiritish mumkin va bunda barcha ma‘lumot va 
metama‘lumotlar bitta repozitoriyda joylashganida va noqulay vaziyatlarda 
yo‗qolishi mumkin. Bundan tashqari, bunday ombor uchun ―xom (ya‘ni qayta 
ishlanmagan)‖ ma‘lumotlarni filtlashda, agregatlashda va tozalashda odatda 
biznesni tahlil qilishda g‗oyatda foydali bo‗lgan juda ko‗p axborotlar yo‗qolishi 
mumkin. SHu munosabat bilan, ombor mexanizmlarni joylashtirish va ma‘lumotlar 
(On Line Transactional Processing — OLTP), repozitoriy va vitrinalarni olishdan 
tashqari ―xom‖ ma‘lumotlar va ularning real vaqt rejimidagi keng tahlilini 
tashkillashtirish uchun mos makonga ega bo‗lishi shart degan tushuncha yuzaga 
keldi (On Line Analytical Processing — O LAP). 
3.1.9-rasmda tipiklashtirilgan korporativ ma‘lumotlar, axborotlar va 
bilimlar ombori ko‗rsatilgan. Uni loyihalashtirish, arxitektruasini tanlash, u yoki bu 
shaklda amalga oshirish masalalari – bu barcha bo‗limlarni qamrab olgan va 
korporatsiyaning barcha foydalanuvchilari talabiga javob beradigan korporativ 
mashstabdagi jiddiy loyihadir. 

---

174