O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali «oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish

“Oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish 
muammolari” ilmiy-amaliy anjumani Shahrisabz-2022 yil 22-23 aprel 
255 
1-jadvalda kо‘rinib turganidek, 1 kilogramm tarvuz mag‘zi olinib ustiga 200 gramm shakar 
qо‘shib (60-95 minut oralig‘ida), turli harorat (100-140 
0
C harorat) ta’sirida termik ishlov berildi, 
belgilangan qaynash vaqtining oxirida vanilin va limon qо‘shildi. Jadvaldan shuni kо‘rishimiz 
mumkinki 120 
0
C haroratda 75 minut vaqtda tarvuz shinnisi tayyor holga keldi, lekin rangi о‘zgardi qizil 
rangdan sariq ranga, haroratni 130 
0
C ga kо‘tarib 85 minut vaqt qaynatilganda tarvuz shinnisi sariq 
rangdan jigar rangga о‘zgardi, 140 
0
C haroratda 95 minut qaynatilganda esa tarvuz shinnisi qorayib 
karamellanganini kо‘rishimiz mumkin.
1-Rasm 
Rasmdadan shunday xulosaga keldik. 1-rasmda 100 
0
C da 60 minutda tarvuz mag‘ziga ishlov 
berilganda о‘zgarish bо‘lmadi, 2-rasmda 110 
0
C da 65 minut ishlov berilganda tarvuz mag‘zi qizg‘ish 
ranga kirdi, lekin ta’mi shinni ta’mini bermadi, 3-rasmda 120 
0
C da 70 minut ishlov berilganda tarvuz 
mag‘zining rangi sarg‘ish ranga kirdi va tarvuz shinnisi ta’mini berdi, 4-rasmda 130 
0
C da 75 minut 
ishlov berilganda tarvuz mag‘zi jigar rangni hosil qildi, shu bilan birgalikda qisman kuyish sodir bо‘ldi 
va shinni achchiq ta’mini berdi, 5-rasmda 140 
0
C da 80 minut ishlov berilganda tarvuz mag‘zi 
tо‘liqligicha kо‘yib ketdi, tajriba tahlillariga asoslanib tarvuz shinnisini tayyorlashda optimal harorat 
120 
0
C vaqt davmiyligi esa 70 minut deb belgilandi. 
Xulosa: Hozirgi kunda yiliga 2,3 mln tonna tarvuz yetishtiriladigan tarvuzning 40 % qismi 
iste’molchilarga yetkazilmasdan dala ekin maydonlarida qolib isrof bо‘ladigan bо‘lsa tarvuzni qayta 
ishlab shinni ishlab chiqarilsa nafaqat iqtisodiy yuqori samaraga erishiladi balki, xalqimizni qо‘shimcha 
ekologik toza mahsulot bilan ta’minlash imkoniyati vujudga keladi. Biz olib borgan tajriba tahlillariga 
kо‘ra 120 
0
C da 70 minut ishlov berilganda tarvuz mag‘zining rangi sarg‘ish ranga kirdi va tarvuz 
shinnisi ta’mini berdi, albatta shu usulda mahsulot ishlab chiqarilsa yuqori iqtisodiy samaraga erishiladi.