O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali «oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish
Download 5.03 Kb. Pdf ko'rish
|
TKTI-Shahrisabz-konfrensiya-2022
- Bu sahifa navigatsiya:
- “Oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish
- Bak:Suyunova Nilufar, bak: Ibrohimova Munisa, ass: Raxmonov Erkinjon Toshkent Kimyo-Texnologiya Instituti Shahrisabz filiali
|
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Теория и практика виноделия / Ж. Риберо-Гайон, Э. Пейно, П. Риберо-Гаон, П. Сюдро. – М.: Пищ. пром-сть, 1979. Т. 2. – с. 351. 2. Теория и практика виноделия / Ж. Риберо-Гайон, Э. Пейно, П. Риберо-Гаон, П. Сюдро. – М.: Пищ. пром-сть, 1979. Т. 2. – с. 351. 3. Технология переработки жиров. / Н.С. Арутюнян, Е.П. Корнена, Л.И. Янова и др. – М.: Пищепромиздат, 1998. – 452 с. 102 4. Технологическое исследование вторичных ресурсов виноделия с целью их применения в составе косметических средств. / Лосева Н.В., Тарасов В.Е., Пелипенко Т.В. и др. // Новые технологии. Вып. 3. – Майкоп: изд-во ФГБОУ ВПО «МГТУ», 2011. – с. 59-63. 5. Alaluf S., Atkins D., Barrett К., Blount M., Carter N., Heath A. Ethnic variation in melanin content and composition in photoexposed and photoprotected human skin. Pigment Cell Res., 2002. Vol. 15 –p. 112-118 “Oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish muammolari” ilmiy-amaliy anjumani Shahrisabz-2022 yil 22-23 aprel 258 BOLALAR OVQATLARI UCHUN SUT MAHSULOTLARI ASSORTIMENTI Bak:Suyunova Nilufar, bak: Ibrohimova Munisa, ass: Raxmonov Erkinjon Toshkent Kimyo-Texnologiya Instituti Shahrisabz filiali Bir necha yillardan buyon bolalar ovqatiga bo’lgan talab doimiy ravishta o’sib bormoqda.Tug’ilishning o’sishi, aholi daromadlarining oshishi va turmush darajasining oshishi turli xil bolalar sanoat mahsulotlariga bo’lgan talabning ortshining asosiy sabablari hisoblanadi[1]. Bugungi kunda yosh bolalar uchun sut mahsulotlari zamonaviy yuqori texnologiyali asbob- uskunalar bilan jihozlangan korxonalarda ishlab chiqarilmoqda, steril sharoitda Tetra Brik Aseptik qadoqda qadoqlangan bo’lib, uning hajmi bolaning bir martalik dozasi-200 ml is’temol qilish uchun mo’ljallangan.Bolalar uchun oziq-ovqat mahsulotlari bu – 14 yoshgacha bo’lgan bolalarning ovqatlanishiga mo’ljallangan va bola tanasining tegishli fiziologik ehtiyojlarini qondirishga mo’ljallangan oziq-ovqat mahsulotlari. Bolalar ovqatlanishida boyitilgan sut mahsulotlarini ishlab chiqarish va is’temol qilish katta ahamiyatga ega, Rosstat ma’lumotlariga ko’ra, boyitilgan sut ishlab chiqarish 6 ta ixtisoslashtirilgan korxonalarda amalga oshiriladi.bulardan biri “Bolalar sut mahsulotlari zavodi”. Turli xil patologiyalar bo’lgan kasal bolalarni oziqlantirish amaliyoti ma’lum bir yo’nalishda o’zgartirilgan oziq-ovqat tarkibiy qismlari: oqsillar , aminokislotalar, yog’lar uglevodlar, minerallar, vitaminlar va boshqalar bilan maxsus mahsulotlarni ishlab chiqarish zarurligini oqlaydi. Yosh bolalar uchun mahalliy ishlab chiqarilgan dorivor mahsulotlar asosan quruq aralashmalar bo’lib, shartli ravishta quyidagi guruhlarga bo’linishi mumkin: laktoza quruq sut mahsulotlari; soya oqsili asosidagi mahsulotlar; quruq sutli parxez mahsulotlari; protein gidrolizatlari; erta tug’ilgan chaqaloqlar va vazni past bo’lgan yangi tug’ilgan chaqaloqlar uchun; turli kasalliklarga chalingan bolalar uchun aralashmalar[2]. Rossiya mamalakatida bugungi kunga kelib sut mahsulotlarining eng mashhur brentlari Agusha, Tyoma va Tgi Baby tadqiqotiga ko’ra shaharlik onalarning 32% I Agushaning eng ko’p ishlatadigan sut brendi deb atashgan va 11%ni Tyoma brendi deb atashgan. Ushbu ishlab chiqaruvchilarning mahsulotlari bolalar sut mahsulotlari bozorining 90% dan ortig’ini egallaydi.[2]Bolalar uchun oziq-ovqat mahsulotlarining ozuqaviy qiymati unung yoshini hisobga olgan holda bola tanasining funksional holatiga mos kelishi kerak .Bolalar uchun oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish tibbiy va biologic talablarga muvofiq zamonaviy yetarli ovqatlanish konsepsiyasiga asoslangan holda va bola tanasining fizik va bio kimyoviy xususiyatlarini hisibga olgan holda amalga oshiriladi.bolalar uchun oziq-ovqat mahsulotlari maxsus retsept va texnoligiya bo’yicha yuqori sifatli xomashyodan quyidagi asoslarda tayyorlanadi: sut mahsulotlari (sutli sut, sut,sut mahsulotlari,tvorog) yormalar (un , quruq sutli bo’tqa, makaron, tez pishiriladigan pechine) ; meva sabzavotlar ; go’sht; baliq . Bolalar ovqatlari va parxezli ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarisjda ozuqa qo’shimchalari , ayrim turdagi dorilar, pestitsidlar, agrokimyoviy moddalar va inson salomatligi uchun xavfli bo’lgan boshqa moddalar va birikmalar yordamida tayyorlangan oziq-ovqat xom ashyosidan foydalanishga yo’l qo’yilmaydi[5]. Rossiyada “Agusha” yogurtining yangi turi ishlab chiqildi , uning o’ziga xosligi shundaki, tarkibida omega -3 qo’shimchasi mavjud: eruvchan yuqori darajada tozalangan baliq yog’i. Yogurt “Agusha “10 gr li shishada tabiiy meva pyuresi tabiiy ishlab chiqariladi.Yogurt E, C, B 1 , B 2 , PP vitaminlari, pantotinik kislota bilan boyitilgan. U 8 oylik bolalar uchun tavsiya etiladi[3]. “Nestle” kompaniyasi chaqaloqlarni barcha zarur oziq moddalar bilan ta’minlash imkonini beruvchi chaqaloq suti formulalarini taqdim etdi.Sut formulasi tarkibidagi galaktoligosakkaridlar ichaklarda bifidobakteriyalar va laktobakteriyalar ko’payishini rag’batlantiradi, shu jumladan ichak motorikasini yaxshilaydi, axlat yumshoqroq bo’ladi, pH ning pasayishi patogen mikrofloraning o’sishiga to’sqinlik qiladi.Pudinglar kelajakdagi va emizikli onalar uchun mo’ljallangan vitamin va mineral aralashmasi bilan boyitilgan. Bolalar uchun mahsulotlar assortimenti sut, kefir, bifidobakteriyalar bilan fermentlangan sut mahsulotlari, ichimlik va qalin yogurt , qaymoq shuningdek, tayyor sut aralashmalari bilan ifodalanadi. Shu bilan birga , sut ham tabiiy shaklda ham boyitilgan, xususan, vitaminlar laktoza qo’shilishi bilan taklif qilinadi. So’nggi 2 yil ichida bolalar oziq-ovqatlari sekmintida sutning chakana savdosi hajmi 48% ga , kefir 20% ga , ichimlik yogurt 16% ga oshdi. Yuqori o’sish suratlarini hayotning birinchi yilidagi bola uchun moslashtirilgan sut formulasi kabi oziq- ovqat mahsuloti ham ko’rsatdi. Bolalar ovqatlanishi uchun mahsulotlar assortimentini |
