O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti biznes moliyasi

Imtiyozli aksiyalar

• Har qanday to‘lovlarda dividendlari birinchi navbatda to‘lanadigan aksiyalar; imtiyozli aksiyalar bo‘yicha dividendlarning maksimal miqdori to‘lanib bo‘lmagunga qadar boshqa aksiyalar bo‘yicha dividendlar to‘lash mumkin emas.

  
  

• Oxirgi paytlarda ancha kam qo‘llanilmoqda.

  
  

• Imtiyozli aksiya egalari uchun risk nisbatan past bo‘ladi; oddiy aksiyalar egalari uchun ma‘lum xavf mavjud, chunki dividendlar bo‘yicha to‘lovlar ham, joriy yil bo‘yicha dividendlar olish huquqi ham birinchi navbatda imtiyozli aksiya egalariga beriladi.

  
  

• Kompaniya uchun nisbatan kam xarajatlar va imtiyozli aksiyalar egalari uchun past daromadlar.

  
  

• Imtiyozli aksiyalar egalari dividend daromadlari va dividendlarni qoplash koeffitsiyentlaridan foydalanadi.

  
  

• Odatda kompaniya dividendlarni to‘lash bo‘yicha yuridik va shartnoma majburiyatlarini o‘z bo‘yniga olmaydi, ammo ba'zan aksiyalar qayta sotib olinishi mumkin.

  
  

• Dividend to‘lovlari kompaniyaning soliqqa tortiladigan bazasini kamaytirmaydi; bundan tashqari, aksiyadorlarning dividend daromadlari soliqqa tortiladi.

  
  

• Emissiya usullari va xarajatlari oddiy aksiyalar uchun qo‘llaniladigan usul va xarajatlarga o‘xshash.

  
  

• Fond bozorida listing bo‘lsa, aksiyalarni sotish nisbatan oson. Aks holda - juda qiyin.

  
  

Obligatsiyalar va qarz majburiyatlari

• shartnomada aytib o‘tilgan, foizlari to‘lanadigan va odatda, ayrim qarzlar muddatsiz bo‘lsa-da, asosiy qarzni qaytarish sharti ko‘zda tutilgan uzoq muddatli qarzlar.

  
  

• Ular odatda moliyalashtirishning muhim manbai hisoblanadi.

  
  

• Odatda, kreditorlar uchun past riskli, kompaniyalar uchun esa yuqori riskli; investorlar tomonidan kutilayotgan daromadning past darajasi; kompaniyaga arzonga tushadi.

  
  

• Soliq solinadigan baza foizlar bo‘yicha to‘lovlar miqdoriga kamaytiriladi (shuning uchun ushbu shakl juda arzon ko‘rinadi), lekin kreditorning qarzni qaytarish bilan bog‘liq daromadlari soliqqa tortiladi.

  
  

• Reklama yoki birja maklerlari kabi investitsiya vositachilari yordamida joylashtiriladi va bu xarajatlar jalb qilinayotgan summaning taxminan 2,5 foizini tashkil etadi.

  
  

• Qarz hisobiga moliyalashtirishning mavjudligi kompaniyaning ish faoliyati erkinligini cheklab qo‘yishi mumkin.

  
  

• Agar obligatsiyalar fond bozorida ro‘yxatga olingan bo‘lsa, ularni sotish oson, aks holda, juda qiyin kechadi.

  
  

• Shartnomaga, odatda, qarz oluvchi firma harakati erkinligiga cheklovlar kiritiladi.