O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti t. I. Bobakulov, U. A. Abdullayev, J. Ya. Isakov

depozitlar 
+ 
pul bozorlarining depozit 
hisobraqamlari + o‘zaro fondlarning aksiyalari + 
yevrodollardagi depozitlar 
M3 
M2 + yirik summadagi muddatli depozitlar + 
o‘zaro fondlarning moliya bozorlarida muomalada 
bo‘lgan pul mablag‘lari + REPO sharti bilan 
qimmatli qog‘ozlarni sotib olish bo‘yicha yirik 
bitimlar + yevrodollardagi muddatli depozitlar 
L 
M3 + qisqa muddatli g‘azna qimmatli qog‘ozlar + 
korporativ qimmatli qog‘ozlar + jamg‘arma 
obligatsiyalari + bank akseptlari 
113
Миллер Л.Р., Ван-Хуз Д.Д. Современные деньги и банковское дело. Пер. с англ. – М.: Инфра- М, 2000.- 
С.50.
114
Monetary aggregates background. www.federalreserve.gov. 

---

 
124 
AQShning Kolumbiya universitetining professori F.Mishkinning 
fikriga ko‘ra, pul massasini baholashda pul massasining qisqa muddatli 
tebranishlari muhim emas, balki uning uzoq muddatli tebranishlarini 
tahlil qilish lozim. 
F.Mishkin o‘zining ushbu xulosasini aniq ma’lumotlar tahlili 
asosida asoslab bergan. 
 2-jadval 
M2 ning o‘sishi: 2002-yilning oylari bo‘yicha tezkor va 
aniqlashtirilgan ma’lumotlar (foizda, yillik o‘lchamda)
115
 
Davr 
Tezkor 
ma’lumotlar 
Aniqlashtirilgan 
ma’lumotlar 
Farqlanishi
Yanvar 
2,2 
5,4 
3,2 
Fevral
6,8 
8,7 
1,9 
Mart 
- 1,4 
0,2 
1,6 
Aprel 
- 4,0 
- 2,6 
1,4 
May 
14,8 
15,4 
0,6 
Iyun 
7,6 
7,1 
- 0,5 
Iyul
13,6 
11,0 
- 2,6 
Avgust
9,9 
8,6 
- 1,3 
Sentyabr
5,1 
5,7 
0,6 
Oktyabr
10,9 
8,3 
- 2,6 
Noyabr
10,2 
8,0 
- 2,2 
Dekabr
2,8 
2,8 
0,0 
O‘rtacha yillik 
o‘sish 
6,5 
6,5 
0,0 
2-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, pul massasining o‘sish 
sur’atlari bo‘yicha oylar kesimida sezilarli farqlanishlar kuzatilgan 
bo‘lsada, yillik o‘lchamda farqlanish kuzatilmagan. 
 
 
115
Мишкин Ф.С. Экономическая теория денег, банковского дела и финансовых рынков. 7-е изд. Пер. с англ. 
– 
М.: ООО «И.Д. Вильямс», 2013. – С. 96. 

---