O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent moliya instituti xasanov boxodir akramovich

Misol
16
. «Sadaf» AJ buyurtmalar bo‗yicha tikuv mashinasi va muzlatgich 
ishlab chiqaradi. Buyurtmachilar tomonidan korxonaga 6ta tikuv mashinasi va 
8ta muzlatgichga buyurtma berilgan. Buyurtmalar bajarib bo‗lingan. Bir dona 
buyurtmaning haqiqiy tannarxini aniqlash zarur. 
Buyurtmalar to‗g‗risida quyidagi ma‘lumotlar mavjud: 
1) Moddiy xarajatlar amalga oshirildi: 

tikuv mashinalari uchun - 288000 so‗m; 

muzlatgichlar uchun - 768000 so‗m. 
2) Xodimlarga mehnat haqi to‗landi: 

tikuv mashinalari uchun - 153600 so‗m; 

muzlatgichlar uchun - 409600 so‗m. 
3) Buyurtmalar bo‗yicha umumishlab chiqarish xarajatlari hisoblandi.

tikuv mashinalari uchun - 38400 so‗m; 

muzlatgichlar uchun - 102400 so‗m. 
Ishlab chiqarish jarayoniga sarflangan jami xarajatlar: 

tikuv mashinalari uchun - 288000+153600+38400=480000 so‗m; 

muzlatgichlar uchun - 768000+409600+102400=1280000 so‗m. 
Ushbu ma‘lumotlar bo‗yicha bir dona buyurtmaning tannarxi quyidagicha 
bo‗ladi: 
Tikuv mashinasi uchun - 480000/6=80000 so‗m; 
Muzlatgichlar uchun - 1280000/8=160000 so‗m. 
Buyurtmalar bo‘yicha kalkulyatsiyalar yakka tartibda ishlab chiqarishda 
mahsulotning takrorlanmaydigan yoki kamdan-kam takrorlanadigan turlarini ishlab 
16
Management Accounting for Business Decisions, 2
nd
 Edition, by Colin Drury, 2012 р.468

---

94 
chiqarishda qo‘llaniladi. Bu usulda barcha xarajatlar alohida bo‘linmalar yoki 
hisobot davri bo‘yicha emas, balki har bir buyurtma bo‘yicha to‘planadi. 
Korxonada bitta «Tugallanmagan ishlab chiqarish» scheti yuritiladi va shu schet 
bo‘yicha detallashtirish (tafsillashtirish) va tahliliy axborot buyurtmalar