O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti

3.Mehmonxona xizmatlarini sertifikatsiyalash jarayonlari 
Sertifikatlashtirish. «Sertifikatlashtirish» so‗zi lotinchadan tarjimada «to‗g‗ri 
bajarilgan» degan ma‘noni anglatadi. Xizmat «to‗g‗ri ko‗rsatilganligi»ga ishonch hosil 
qilish uchun u qaysi talablarga javob berishi lozimligini va bu muvofiqlikning ishonchli 
dalillarini qanday olish mumkinligini bilish kerak. Muvofiqlikni sertifikatlashtirish 
bunday dalillarni olishning umumiy e‘tirof etilgan usulidir.
Xizmatlarni sertifikatlashtirishda qo„llanishi mumkin bo„lgan sxemalar 
Sx
ema
raq
ami
Ij
ro
mah
o
rat
in
i 
b
ah
o
las
h
X
izmat
k
o‗rs
at
is
h 
jaray
o
n
in
i 
b
ah
o
las
h
K
o
rx
o
n
an
i 
at
tes
tat
si
y
a
qilish
Si
fat
t
izi
ml
ari
n
i 
sert
ifi
k
at
-l
as
h
ti
ri
sh
X
izmat
n
at
ij
al
ari
n
i 
tan
lab
t
ek
sh
iri
sh
Inspeksiya nazorati 
1 
X 
X 
Xizmat natijasini tekshirish 
2 
X 
Xizmat natijalarini sotsiologik 
baholash 
3 
X 
X 
Jarayonning barqarorligini nazorat 
qilish 
4 
X 
Xizmat natijasini tekshirish 
5 
X 
Shuning o‗zi 
6 
X 
Faoliyatning barqarorligini nazorat 
qilish 
Amaldagi tasnif bo‗yicha muayyan toifa talablariga korxonalarning muvofiqligini 
sertifikatlashtirish mehmondo‗stlik sanoatida ixtiyoriy sertifikatlashtirishning eng ko‗p 
tarqalgan misolidir.
Jahon turistik mehmonxonai 1989 yilda ishlab chiqqan va mintaqaviy komissiyalar 
tomonidan ma‘qullangan «Tasniflash standartlariga asosan mehmonxonalarni tasniflash 

---


118 
mezonlarini halqaro miqyosda uyg‗unlashtirish» loyihasi mehmonxonalarni ixtiyoriy 
sertifikatlashtirishning rivojlanishida muhim bosqich bo‗ldi.
Ixtiyoriy 
sertifikatlashtirish 
belgilangan 
tartibda 
akkreditatsiya 
qilingan 
sertifikatlashtirish organlari tomonidan shartnoma narxlarida va xavfsizlik majburiy 
sertifikati olinganidan keyingina amalga oshiriladi.
Xizmatlarni sertifikatlashtirish tartibi quyidagilarni o‗z ichiga oladi: 
1) sertifikatlashtirishga ariza berish;
2) ariza yuzasidan qaror qabul qilish, shu jumladan sertifikatlashtirish sxemasini 
tanlash; 
3) tekshirish o‗tkazish uslubikasini ishlab chiqish; 
4) sertifikatsion tekshirish o‗tkazish; 
5) muvofiqlik sertifikati hamda muvofiqlik belgisini qo‗llashga litsenziya berish, 
muvofiqlik ustidan inspeksiya nazoratini amalga oshirishga shartnoma tuzish; 
6) sertifikatlashtirilgan xizmat normativ hujjatlarning talablariga muvofiqligi 
ustidan inspeksiya nazoratini amalga oshirish. 
Inspeksiya nazorati sertifikatni bergan organ tomonidan sertifikatning amal qilish 
muddati mobaynida, lekin yilda kamida bir marta, davriy va rejadan tashqari 
tekshirishlar shaklida amalga oshiriladi. Inspeksiya nazorati natijalari dalolatnoma bilan 
rasmiylashtiriladi. Dalolatnomada nazorat natijalariga baho beriladi va berilgan 
sertifikatni amalda qoldirish imkoniyati haqida xulosa chiqariladi. Dalolatnoma 
sertifikatlashtirish organida saqlanadi, uning nushalari esa xizmatlar ko‗rsatuvchi 
korxonaga va inspeksiya nazoratida qatnashgan mehmonxonalarga yuboriladi.
Belgilangan qoidalarni buzish holatlari aniqlangan taqdirda sertifikatning amal 
qilishi to‗xtatilishi yoki tugatilishi mumkin.