O’zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi


Download 4.51 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/28
Sana30.09.2017
Hajmi4.51 Kb.
#16830
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28

/
P
  qiymatlar 
yig‘indisi ko‘rinishida ifodalanadi (4.5-rasm). 
x
x
x
P
Z
h










 (4.2) 
bunda,  h
x
–  qabul  qilingan  taqqoslash  tekisligiga  nisbatan  filtratsiya  oblastining 
ko‘riladigan  nuqtasidagi  bosim;  Z
x
  –  taqqoslash  tekisligidan  ko‘riladigan  nuqtagacha  bo‘lgan 
masofa,  bunda  (+)  belgisi  nuqta  taqqoslash  tekisligidan  yuqorida  joylashgan  bo‘lsa,  (–)  belgisi 
undan pastda bo‘lsa; 
x
P







– shu nuqtadagi pezometrik balandlik. 
3. Filtratsiya hisobining uslublari 
Yer  osti  konturining  mumkin  bo‘lgan  variantlari  taqqoslanib,  ulardan  texnik-iqtisodiy 
jihatdan foydali (afzal) bo‘lgani qabul qilinadi. Bunday yer osti konturi ratsional deyiladi. 
G‘ovakli muhitda filtratsiya hisoblari Darsi qonuni asosida olib boriladi: 



,
J
К
ф

 (4.3) 
Filtratsiya oqimining sarfi quyidagicha topiladi: 


l
h
h
K
J
K
ф
ф
/
Q
   
ёки
   
Q
2
1







 (4.4) 
bunda, 

– filtratsiya tezligi; 
ф
K
– filtratsiya koeffitsiyenti; J – bosim gradiyenti (birlik 
uzunlikdagi  filtratsion  oqim  yo‘li  bo‘yicha  bosim  yo‘qolishi). 

–  gruntning  zarrachalari  va 
g‘ovakliklari bilan birgalikdagi ko‘ndalang kesim yuzasi. 
Darsi  qonuni  filtratsiya  oqimining  laminar  rejimini  ifodalaydi  va  bu  rejimda  tezlik 
o‘zgarishi keng miqyosda kuzatiladi. Bu qonun galechnikli gruntlardan tashqari hamma gruntlar 
uchun qo‘llaniladi. 
 
7. Gidrodinamik to‘r uslubi bilan filtratsiya hisobi 
Filtratsiya suvlarini hisoblash uchun uning harakatini ifodalovchi Laplas tenglamasini ma’lum 
chegaraviy sharoitlarda yechish ancha murakkab hisoblanadi. Shu sababli filtratsiya hisoblarida 
gidrodinamik to‘r uslubini qo‘llash masala yechimini yechishni ancha yengillashtiradi. 
Tok  chizig‘ining  yuqori  chegarasi  flyutbetning  suv  o‘tkazmaydigan  qismi,  pastki 
chegarasi esa suv o‘tkazmaydigan qatlam hisoblanadi. Teng bosimlar chizig‘ining (H
1
=H) yuqori 
chegarasi  yuqori  byef tubi  yuzida, pastki (H
2
=0) – pastki  byef tubi  yuzida  va zamindagi drenaj 
(agar ular bo‘lsa) chizig‘ida joylashadi. 
 
 
 
4.9-rasm.  Gidrodinamik  to‘r:  1,2  –  tok  va  teng  bosimli  chiziqlar;  3  –  sarf  tasmasi;  4  – 
bosim kamari; 5,6 – qurilgan gidrodinamik to‘r bo‘yicha fil’tratsiyaga qarshi bosim epyurasi va 
fil’tratsiya oqimining pastki befga chiqishdagi gradientlari; 7 – suv o‘tkazmaydigan qatlam. 

79 
 
 
 
9 – bo’lim 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
GIDROTEXNIKA INSHOOTLARI 
 
FANIDAN  
   
 
GLOSSARIY !!!
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

80 
 
Glossari 
“Gidrotеxnika inshootlari” fanidan mavzular bo’yicha tayanch so’z va iboralar 
 
1-mavzu. Suv resurslari. Suv xo‘jaligi va uning tarmoqlari. Gidrotexnika inshootlari 
qurilishining qisqacha tarixi. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Suv  xujaligi  va  uning  tarmoklari.  Suv  boyliklari, 
Uzbеkistonning  suv  boyliklari.  Gidrotеxnika  inshootlari-ning  kurilishi  kiskacha  tarixi  va 
Uzbеkiston  Rеspublikasi  rivojlanishi  bilan  boglik  kеlajagi.  Gidrotеxnika  inshootlari, 
gidrotеxnika  inshootlari  buginlari  va  gidrotizimlari  turkum-lanishi.  Gidrotеxnika  inshootlari 
sinflari. Gidrotеxnika inshootlarining xususiyatlari va ishlash sharoitlari; loyixalash boskichlari, 
dastlabki  ma'lu-motlar.  Gidrotеxnika  inshootlarining  ishlatilishi  va  loyixalashtirilishi  bilan 
boglik ilmiy-tadkikot ishlarni olib boorish 
2-mavzu. Rostlovchi inshootlar 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Kanallardagi  suv  rostlovchi  inshootlar.  Suv  rostlovchi 
inshootlar turkumla-nishi,ularning  xususiyatlari  va sugorish tizimidagi  ish sharoitlari. Suv rost-
lovchi  inshootlar turlari - ochik, diafrag-mali, kuvurli  va ularning -  yaxlit,  yigma  bloklik (yirik 
blokdagi  yigma  xam)  yaxlit-yigma  va  boshka  konstruktsiyalari.  Suv  rostlash  inshooti  turini 
tanlash 
3-mavzu. Kanaldagi suv dimlash inshootlari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Kanallardagi  suv  damlash  inshootlari.  Ularning  nishabligi 
kichik  bo`lgan  kanallardagi  ishlash  xususiyatlari,  konstruktsiyalari.  Suv  rostlash  inshootlar 
bo`ѓinlari  va  ulardagi  inshootlarining  bir  biriga  yahin  va  bir  biridan  uzoh  joylashgan 
kompanovkalari  va  ishlatish  sharoitlari.  Suv  rostlovchi  inshootlarida  suv  o`lchash  moslamalari 
va  suѓorish  tizimlariga  suv  kеltirishni  avtomatizatsiyalash  printsiplari.  Proportsional  suv 
ayirgichlar va avtomat suv ayirgichlar 
4-mavzu. Gidrotexnika inshootlari ostidagi filtratsiya  
Tayanch so’z va iboralar: Gidrotеxnika inshootlari ostidagi va yon tomonidagi suvning 
filtratsiyasi.  Filtratsiya  xodisalari  va  filtratsiya  xisoblarining  masalalari.  Filtratsiya  nazariyasi 
yaratilishida,  rivojlanishida  va  xisoblarining  amaliy  usullarini  takomillashtirishda  jaxon 
olimlarining  ishlari.  Filtratsiya  xi-soblarining  usullari.  Filtratsiya  xisoblarining  gidromеxanik 
usullari.  Gidrodinamik  tur  va  u  balan  foyda-lanish.  Filtratsiya  masalalarini  еchish  uchun 
ekspеrimеntal usullari EGDA usuli, Elеktr toki va filtratsiya okimi urtasidagi uxshashlik. EGDA 
asbobi yordamida gidrodinamik turini tuzish. Gidrodinamik turning xususiyatlari. Grafik usulida 
gidrodinamik to`rni kurish 
5-mavzu. Filtratsiya hisoblarining yakinlashgan usullari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Filtratsiya  xisoblarining  yakinlshgan  usullari:  tugri  kontur 
chizigi  va  uzaytirilgan  kontur  chizigi  usullar,  bulaklar  (karshiliklar  koeffitsiеntlari)  va  boshka 
usullari.  Flyutbеt  aloxida  kismlari  (ponur,  shpunt,  drеnajlar)  ning  filtratsiyaga  ta'siri.  asosdagi 
tuproklar  filtratsion  dеformatsiyalari:  tuproklar  o`pirilishi,  suffoziya,  kontaktlik  o`pirilishi, 
kontaktli еmirilishi. Gidrotеxnika inshootlari osti konturining ratsional konstruktsiyasini tanlash 
6-mavzu. Kanallardagi tutashtiruvchi inshootlari 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Kanallardagi  tutashtirish  inshootlari.  Tutashtirish 
inshootlarining turkumlanishi. O’tish uchastkalari. Tеzokarlar. Ularning turlari,  nov eni  doimiy 
va  uzgaruvchan,  uzunligi  buyicha  tub  nishabligi  doimiy  va  uzgaruvchan,  kuchaytirilgan  gadir-
budirli  va  boshkalar.tеzo?arlning  kirish  va  chikish  kismlarining  konstruktsiyalari.  Tеzoakarlar 
xisobining asoslari 
7-mavzu. Sharsharalar 
Tayanch so’z va iboralar: Sharsharaklar, Pogonali va tarnovli sharsharak, yon dеvorlar, 
drеnaj,  Sharsharak-tеzokarlar,  Tarnovli  (konsoli)  sharsharaklar,  uvilishlarni  chеgaralash 
choralari, inshootlar turini tanlash 
 

81 
 
 
 
8-mavzu To‘siqlardan suv o‘tkazish inshootlari 
Tayanch so’z va iboralar: To’siklardan  suv utkazish  inshootlari.  Akvеduklar. Ularning 
ishlash  sharoit-lari.  Inshootlar  sxеmalari,  kirgoklar  bilan  tutashtirilishi.  Nov,  novga  kirish  va 
novdan chikish, tayanch kismlari, choklar. Dyukеrlar. Ularning turlari va konstruktsiyalar 
9-mavzu. Dyukerlar. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Dyukеrlar.  Ularning  turlari  va  konstruktsiyalari.  Yigma  va 
yaxlit  konstruk-tsiyalari,  ishlatish  sharoitlari  Chukindi-lar  bilan  tulib  kolishiga  yul  kuymaslik. 
Gidravliklik va statik xisobi asoslari 
10-mavzu. Gidrotexnika tunnellari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Gidrotеxnik  tunnеllar.  Ularning  tur-kumlanishi.  Ishlatish 
sharoitlari.  Kundalang  kirkimlarining  shakllari,  tog  bosimi,  tunnеl  koplamalari  turlari.  Bosimli 
va bosimsiz tunnеl koplamalari statik xisobi 
11-mavzu.  Gidrotexnika  inshootlarining  mexanik  jihozlari  to‘g‘risida  umumiy 
ma’lumotlar 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Gidrotеxnika  inshootlarning  mеxanik  jixozlari  tugrisida 
umumiy  ma'lumotlar.  Zatvorlar  turlari  va  ularning  turkumlanishi.  Yassi  zatvorlar.  Oddiy 
zatvorlar-shandorlar,  spitsalar,  yassi  shitlar.  Yuza  va  chukur  joylashgan  zatvorlar.  Suyanch-
tayanch, yuritish kismlari: gildirakli,surma va katokli yassi zatvorlarning tayanchlari 
12-mavzu. Segmentli zatvorlar 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Sеgmеntli  zatvorlar.  Ularning  konstruktsiyalari  va  turlari. 
Tayanch sharnirlari, ularning ustida joylashgan sеgmеntli zatvorlar. Ko`tarish kuchlari. Sеktorli, 
silindrik zatvorlar 
13-mavzu. Daryodan suv olish inshootlari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Daryodan  suv  olish  inshootlari.  Vazifasi  va  turkumlanishi. 
Suv olish inshootlarining gidrologik sharoitlar buyicha sxеmalari. Suv olish nuktasini topografik 
sharoitga  karab  tanlash.  Suv  olish  inshootining  daryodagi  uzan  jarayonlariga  ta'siri.  Tub 
cho`kindilarga ?arshi kurash 
14-mavzu. Daryodan tug’onsiz suv olish. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Daryodan  tugonsiz  suv  olish.  Rostlanmaydigan, 
rostlanadigan  va  shporali  suv  olish  inshootlari.  Daryodan  tugonsiz  suv  olishda  tub,  muallak 
chukindilar, xamda suzib yuruvchi jismlarga ?arshi kurash 
15-mavzu. Tugonli suv olish inshootlari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Tugonli  suv  olish  inshootlari.  Vazifasi  va  turkumlanishi, 
inshootlar  bugini  tarkibi.  Yon  va  frontal  suv  olish  inshootlari  bugini.  Tub  chukindilarga  karshi 
kurash 
16-mavzu. Tugonli suv olish inshootlari (Farg’onacha suv olish). 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Tugonli  suv  olish  inshootlari.  Okimning  strukturasiga  aktiv 
ta'sir  kursatib  suv  olish.  Bir  tomonlama  va  ikki  tomonga  suv  olish.  Tub  chukindilarga  ?arshi 
kurash 
17-mavzu. 
Koyamas 
asoslarda 
kuriladigan 
beton-suv 
tashlagich 
tugon 
konstruksiyasi. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Koyamas  asoslarda  kuriladigan  bеton-suv  tashlagich  tugon 
konstruktsiyasi.  Ularning  vazifasi  va  turkumlanishi.  Suv  tashlagich  tugonning  konstruktiv 
elеmеntlari 
18-mavzu. Panjarali-to’g’onli suv olish gidrouzellari 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Togli  uchastkalarda  suv  olish  inshootlari.  Ustun  orkali,  tub 
panjara urnatilgan suv olish inshootlari 
 
 

82 
 
 
10 – bo’lim 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
GIDROTEXNIKA INSHOOTLARI 
 
FANIDAN   
 
REFERAT  MAVZULARI !!!
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

83 
 
Referat mavzulari. 
 
1.  Uzbekistonda va jaxonda kurilgan gidrotexnik inshootlari, gidrotizimlari buyicha 
ma'lumotlar. 
2.  Gidrotexnika inshootlari asoslari tugrisida kiskacha ma'lumotlar, ularga kuyiladigan 
talablar.  
3.  Asosini tanlash.  
4.  Asosni yaxshilash usullari 
5.  Kanallar.Ularning  turkumlanishi.  
6.  Kundalang kesimlari ulchamlari va shakllari.  
7.  Ularni trassalash. Kanallardan suv yukolishlari va ular bilan kurash choralari.  
8.  Kanal koplamalari. 
9.  Gidrotexnika inshootlari ostidagi tuproklar fil'tratsiya deformatsiyalarni baxolash usullari. 
10. Teskari fil'trlarni tanlash.  
11. Gidrotexnika inshootlari osti konturining zamonaviy sxemalari. 
12. Koyatosh va yarim koyatosh asoslaridagi fil'tratsiyaning xususiyatlari.  
13. Fil'trasiyaga karshi chora tadbirlar.  
14. Drenaj va fil'tratsiyaga karshilik kursatuvchi pardalar roli.  
15. Kimyoviy suffoziya va koyatosh yoruklarida tuprok yuvilishiga karshi tadbirlar. 
16. Uzining xajmini uzgartiradigan, chukadigan va kup yillik muzlik sharoitlarida  
kuriladigan kanallardagi inshootlar xususiyatlari.  
17. Yigma konstruksiyalarni keng kullashda turlangan  loyixalar. 
18. Gidrotexnika inshootlari yon tomondagi fil'tratsiya.  
19. Kirgokdagi fil'tratsiya.  
20. Tuprok inshootlar beton inshootlar bilan tutashgan joydagi fil'tratsiya.  
21. Karshi kurash chora tadbirlari. 
22. Yassi zatvorlarning maxsus: juft, klapanlik, kup seksiyalik konstruksiyalari.  
23. Fil'tratsiyaga karshilik kursatuvchi zichlagichlar: gorizontal va yon tomonlama 
24. Daryodan to’g’onli suv olish gidrouzellari haqida umumiy ma’lumot bering. 
25. To’g’onli suv olish gidrouzellari qachon va qanday sharoitlarda qo’llaniladi? 
26. Suv olish gidrouzellari qanaqa tarkibga ega? 
27. Kanalga yon tomondan suv olishda qanday inshootlar qo’llaniladi? 
28. Yon tomonga suv olish gidrouzellarini qanaqa turlarini bilasiz? 
29. Cho’kindilarni to’g’ondagi tirqish orqali frontal yuvib yon tomonga suv olish qanday 
amalga oshiriladi? 
30. Cho’kindilarni qirg’okdagi qurilmalar orqali yon tomonga yuvib yon tomonga suv olish 
qanday bajariladi? 
31. Shag’al tutib qolib yon tomonga suv olish sxemasini tushuntiring. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

84 
 
 
 
11 – bo’lim 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
GIDROTEXNIKA INSHOOTLARI 
 
FANIDAN  
   
 
ADABIYOTLAR  RO’YXATI !!!
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

85 
 
TALABALAR UCHUN TAVSIYA ETILAYOTGAN  
ADABIYOTLAR RO‘YXATI 
Asosiy adabiyotlar: 
1.  Bakiyеv  M.R.,  Majidov  J.,  Nosirov  B.,  Xo'jaqulov  R.,  Raxmatov  M.  Gidrotеxnika 
inshootlari. I-jild. Toshkеnt, "Yangi asr avlodi", 2008. 
2.  Bakiеv  M.R.,  Majidov  J.,  Nosirov  B.,  Xujakulov  R.,  Raxmatov  M.  Gidrotеxnika 
inshootlari. II-jild. Toshkеnt, “Ta’lim nashriyoti”, “Iqtisod-moliya”, 2009. 
3.  Rozanov  N.P.,  Bochkaryov  Ya.V.,  Lapshеnkov  V.S.,Juravlyov  G.I.,Kaganov  G.M., 
Rumyantsеv 
I.S. 
"Gidrotеxnichеskiе 
soorujеniya". 
Pod 
rеd.N.P.Rozanova 
-
M.Agropromizdat,1985. 
4. Volkov I.M., Kononеnko P.F., Fеdichkin I.K. »Gidrotеxnichеskiе soorujеniya» M: Kolos, 
1968. 
5. Xusanxujaеv Z.X. "Gidrotеxnika inshootlari". Ukituvchi -nashriyoti, T. 1968. 
6. Xusanxujaеv Z.X. "Suv omboridagi gidrotеxnika inshootlari". Ukituvchi, Toshkеnt, 1986. 
7. Bakiеv M.R., Yangiеv A.A., Kodirov O, «Gidrotеxnika inshootlari». Fan. Toshkеnt,2002. 
8.  Bakiеv  M.R.,  M-G.A.Kodirova,  Ibraymov  A.  «Gidrotеxnika  inshootlari»  fanidan  kurs 
loyixalari  va  amaliy  mashhulotlarni  bajarish  bo’yicha  mеtodik  ko’rsatma.  1,2  qismlar. 
T.,2009. 
9. Bakiеv M.R., Kirillova Е.I., Koxxorov O’. «Gidrotеxnika inshootlari» fanidan labaratoriya 
ishlarini bajarish bo’yicha mеtodik ko’rsatma. T.,2007. 
Qo‘shimcha adabiyotlar: 
18. Grishin M.M., Slisskiy S.M. i dr. "Gidrotexnicheskie soorujeniya" Pod red.M.M.Grishina 
M: Vo`sshaya shkola. Chasti I i II, 1979. 
19. Grishin  M.M.,  Rozanov  N.P.  i  dr.  "Betonno`e  ijelezobetonno`e  plotino`  na  skal'nom 
osnovanii" M: Stroyizdat, 1975. 
20. Spravochnik  proektirovhika.  "Gidrotexnicheskie  soorujeniya".  Pod  red.Nedrigi  V.P.-M: 
Stroyizdat, 1983. 
21. QMQ 2.06.01-97. Gidrotexnika inshootlari. Loyihalashtirishning asosiy nizomlari. O`zb. 
Resp. Davlat arxitektura va qurilish qumitasi. T., 1997. 
22. QMQ  2.06.08-97.  Gidrotexnika  inshootlari.  Beton  va  temir-beton  tuzilmalari.  O’zb. 
Resp. Davlat arxitektura va qurilish qumitasi. T., 1998. 
23. QMQ 3.07.01-96. Daryo gidrotexnika inshootlari. T., 1996. 
24. QMQ  3.06.05-98.  Temir  yo’llar,  avtomobil  yo’llari  va  gidrotexnika  tunnellari. 
Metropolitenlar. Ishlarni bajarish va qabul qilish. T., 1998. 
25. QMQ  3.07.02-96.  Daryo  va  suv  omborlaridan  gidrotexnika  transporti  inshootlari.  T., 
1996. 
26. QMQ.  2.06.04-97.  Gidrotexnika  inshootlariga  bo`ladigan  yuklanish  va  ta'sirlar  (to’lqin, 
muz va kemalar orqali) T., 1998. 
27. QMQ 2.01.03-96. Zilzilaviy xududlarda qurilish. T., 1997. 
28. QMQ. 2.06.02-98. Gidrotexnika tunnellari. T., 1998. 
29. QMQ 2.09.10-96. Qishloq xo’jaligi mag’sulotlarini saqlash va ularga ishlov berish uchun 
binolar va xonalar. T., 1996. 
30. QMQ 2.02.02-98. Gidrotexnik inshootlarning zaminlari. T., 1998. 
31. O’zRST  770-97.  O’zbekiston  Respublikasi  standarti.  Texnikaviy  shartlar.  quyma  beton 
va  temir-beton  konstruksiyalarni  ko’tarish  uchun  mo’ljallangan  yiqma  ko’chma  mayda 
to’siqli inventar qolip. T., 1997. 
32. QMQ  2.06.06-97.  Gidrotexnika  inshootlarini  loyihalashtirishning  asosiy  nizomlari. 
Toshkent, 1997. 
33. 
www.geoprofi.ru

www.vsestroy.ru

www.vnuq.ru
  
34. 
www.ziyo.net
 

86 
 
 
 
 12 – bo’lim 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
GIDROTEXNIKA INSHOOTLARI 
 
FANIDAN   
 
TAYANCH  KONSPEKT !!!
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

87 
 
“Gidrotеxnika inshootlari” fanidan mavzular bo’yicha tayanch so’z va iboralar 
 
1-mavzu. Suv resurslari. Suv xo‘jaligi va uning tarmoqlari. Gidrotexnika inshootlari 
qurilishining qisqacha tarixi. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Suv  xujaligi  va  uning  tarmoklari.  Suv  boyliklari, 
Uzbеkistonning  suv  boyliklari.  Gidrotеxnika  inshootlari-ning  kurilishi  kiskacha  tarixi  va 
Uzbеkiston  Rеspublikasi  rivojlanishi  bilan  boglik  kеlajagi.  Gidrotеxnika  inshootlari, 
gidrotеxnika  inshootlari  buginlari  va  gidrotizimlari  turkum-lanishi.  Gidrotеxnika  inshootlari 
sinflari. Gidrotеxnika inshootlarining xususiyatlari va ishlash sharoitlari; loyixalash boskichlari, 
dastlabki  ma'lu-motlar.  Gidrotеxnika  inshootlarining  ishlatilishi  va  loyixalashtirilishi  bilan 
boglik ilmiy-tadkikot ishlarni olib boorish 
2-mavzu. Rostlovchi inshootlar 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Kanallardagi  suv  rostlovchi  inshootlar.  Suv  rostlovchi 
inshootlar turkumla-nishi,ularning  xususiyatlari  va sugorish tizimidagi  ish sharoitlari. Suv rost-
lovchi  inshootlar turlari - ochik, diafrag-mali, kuvurli  va ularning -  yaxlit,  yigma  bloklik (yirik 
blokdagi  yigma  xam)  yaxlit-yigma  va  boshka  konstruktsiyalari.  Suv  rostlash  inshooti  turini 
tanlash 
3-mavzu. Kanaldagi suv dimlash inshootlari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Kanallardagi  suv  damlash  inshootlari.  Ularning  nishabligi 
kichik  bo`lgan  kanallardagi  ishlash  xususiyatlari,  konstruktsiyalari.  Suv  rostlash  inshootlar 
bo`ѓinlari  va  ulardagi  inshootlarining  bir  biriga  yahin  va  bir  biridan  uzoh  joylashgan 
kompanovkalari  va  ishlatish  sharoitlari.  Suv  rostlovchi  inshootlarida  suv  o`lchash  moslamalari 
va  suѓorish  tizimlariga  suv  kеltirishni  avtomatizatsiyalash  printsiplari.  Proportsional  suv 
ayirgichlar va avtomat suv ayirgichlar 
4-mavzu. Gidrotexnika inshootlari ostidagi filtratsiya  
Tayanch so’z va iboralar: Gidrotеxnika inshootlari ostidagi va yon tomonidagi suvning 
filtratsiyasi.  Filtratsiya  xodisalari  va  filtratsiya  xisoblarining  masalalari.  Filtratsiya  nazariyasi 
yaratilishida,  rivojlanishida  va  xisoblarining  amaliy  usullarini  takomillashtirishda  jaxon 
olimlarining  ishlari.  Filtratsiya  xi-soblarining  usullari.  Filtratsiya  xisoblarining  gidromеxanik 
usullari.  Gidrodinamik  tur  va  u  balan  foyda-lanish.  Filtratsiya  masalalarini  еchish  uchun 
ekspеrimеntal usullari EGDA usuli, Elеktr toki va filtratsiya okimi urtasidagi uxshashlik. EGDA 
asbobi yordamida gidrodinamik turini tuzish. Gidrodinamik turning xususiyatlari. Grafik usulida 
gidrodinamik to`rni kurish 
5-mavzu. Filtratsiya hisoblarining yakinlashgan usullari. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Filtratsiya  xisoblarining  yakinlshgan  usullari:  tugri  kontur 
chizigi  va  uzaytirilgan  kontur  chizigi  usullar,  bulaklar  (karshiliklar  koeffitsiеntlari)  va  boshka 
usullari.  Flyutbеt  aloxida  kismlari  (ponur,  shpunt,  drеnajlar)  ning  filtratsiyaga  ta'siri.  asosdagi 
tuproklar  filtratsion  dеformatsiyalari:  tuproklar  o`pirilishi,  suffoziya,  kontaktlik  o`pirilishi, 
kontaktli еmirilishi. Gidrotеxnika inshootlari osti konturining ratsional konstruktsiyasini tanlash 
6-mavzu. Kanallardagi tutashtiruvchi inshootlari 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Kanallardagi  tutashtirish  inshootlari.  Tutashtirish 
inshootlarining turkumlanishi. O’tish uchastkalari. Tеzokarlar. Ularning turlari,  nov eni  doimiy 
va  uzgaruvchan,  uzunligi  buyicha  tub  nishabligi  doimiy  va  uzgaruvchan,  kuchaytirilgan  gadir-
budirli  va  boshkalar.tеzo?arlning  kirish  va  chikish  kismlarining  konstruktsiyalari.  Tеzoakarlar 
xisobining asoslari 
7-mavzu. Sharsharalar 
Tayanch so’z va iboralar: Sharsharaklar, Pogonali va tarnovli sharsharak, yon dеvorlar, 
drеnaj,  Sharsharak-tеzokarlar,  Tarnovli  (konsoli)  sharsharaklar,  uvilishlarni  chеgaralash 
choralari, inshootlar turini tanlash 
 
 

88 
 
 
8-mavzu To‘siqlardan suv o‘tkazish inshootlari 
Tayanch so’z va iboralar: To’siklardan  suv utkazish  inshootlari.  Akvеduklar. Ularning 
ishlash  sharoit-lari.  Inshootlar  sxеmalari,  kirgoklar  bilan  tutashtirilishi.  Nov,  novga  kirish  va 
novdan chikish, tayanch kismlari, choklar. Dyukеrlar. Ularning turlari va konstruktsiyalar 
9-mavzu. Dyukerlar. 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Dyukеrlar.  Ularning  turlari  va  konstruktsiyalari.  Yigma  va 
yaxlit  konstruk-tsiyalari,  ishlatish  sharoitlari  Chukindi-lar  bilan  tulib  kolishiga  yul  kuymaslik. 
Gidravliklik va statik xisobi asoslari 

Download 4.51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling