Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta

Bozorga kirish
Bozorni rivojlantirish
Tovarni ishlab chiqarish	Diversifikasiya

5.6-rasm. I. Ansoff matrisasi

Quyidagi 5.7 – rasmda Porterning besh raqobat kuchlari keltirilmoqda.

Potentsial raqobatchilar

• 
  Yangi raqobatchilarning maydonga chiqish xavf-xatari
  

Etkazib beruvchilar

• 
  Etkazib
  

beruvchilarning savdolashish qobiliyati

O‘z sektoringizdagi raqobatchilar

• 
  Harakatdagi firmalar o‘rtasidagi o‘zaro raqobat
  

Xaridorlar

• 
  Xaridorlarning savdolashish qobiliyati
  

O‘rnini bosadiganlar

• 
  Tovarning o‘rnini bosadiganlar tomonidan xavf-xatari
  

5.7-rasm. PORTERning besh raqobat kuchlari

«Boston konsalting guruhi qolipi» orqali bozorda foyda olish, korxona faoliyat koʻrsatadigan hududlardan eng samarali strategik xoʻjalik boʻlimlarini tanlash bilan amalga oshiriladi. Bu quyidagicha ifodalangan.
Nisbiy bozor ulushi
yuqori past

“Yulduzlar”	“Soʻroq belgisi”
“Sogʻin sigirlar”	“Itlar”

5.8-rasm. BKG matrisasi

Birinchi hudud - «yulduzlar» (katta talab va bozorda yuqori ulushga erishilgan). Bu hududni e'zozlab, yanada mustahkamlash choralari koʻriladi. Bozordagi ulushni saqlash uchun narxlarni pasaytirish, reklama xarajatlarini koʻpaytirish, mahsulot turlarini koʻpaytirish va boshqalar amalga oshiriladi.

Ikkinchi hudud - «sogʻin sigirlar» (past talab, ammo bozorda firmani ulushi yuqori). Bu hududga qattiq nazorat oʻrnatiladi.
Uchinchi hudud - «qiyin tarbiyali bolalar» (talab yuqori, ammo bozorda ulush kam). Bu hudud imkoniyatlarini oʻrganish va «yulduzlar» hududi darajasiga koʻtarilishi ehtimoli bormi yoki yoʻqmi? Kerak boʻlsa, harakatni koʻpaytirish zarur.
Toʻrtinchi hudud - «itlar» (past talab va bozorda kam ulush). Agar bunday hududni egallab turishga keskin sabab boʻlmasa, undan qutulish kerak.
Marketing strategiyasida jahon amaliyotida General electric biznes – portfel matrisasidan ham foydalaniladi. Boshqacha aytganda, “Bozorning jalb etuvchanligi – raqobatli pozisiya” matrisasi ham deb yuritiladi. U quyidagi koʻrinishga ega boʻladi.

			Biznes samaradorligi
		Kuchli	Oʻrtacha	Kuchsiz
Bozorning jalb etuvchanligi	yuqori	Himoyalangan pozisiya	Ishlab chiqarishni kengaytirishda investisiyalar	Ishlab chiqarishni tanlanma kengaytirish
	oʻrtacha	Ishlab chiqarishni tanlanma kengaytirish	Tanlash, yoki daromadga moʻljallangan boshqarish	Cheklangan kengayish, yoki “Hosilni yigʻib olish”
	past	Himoya va qayta moʻljalni olish	Daromadga moʻljal olish, boshqarish	Tugatish