O’zbekiston respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti hayot-faoliyat хavfsizligi kafedrasi
Download 1.26 Mb. Pdf ko'rish
|
Yong\'in xavfsizligi fanidan amaliy va tajriba mag’shulotlarini o’tkazish bo’yicha metodik qo’llanma
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qiyin yonadiganlar guruxi
- Yonadiganlar guruxi
|
Yonmaydiganlar guruxiga normal sharoitda, 900 ºS gacha temperaturali
ochiq alanga ta’sirida alangalanmaydigan, tutamaydigan va ko’mirga aylanmadigan modda va materiallar kiradi. Masalan, bu guruxga granit, qum, pishirilgan va silikat g’isht, po’lat, beton, temir-beton konstruksiyalar va boshqalar kiradi. Qiyin yonadiganlar guruxiga ochiq alanga va yuqori temperatura ta’sirida alangalanadigan va tutaydigan modda va materiallar kiradi. Ular faqat alanga manbai bo’lsagina yonishda davom etadilar, manba yo’qolsa yonish ham to’xtaydi. Bu guruxga quruq gips suvoq, asfaltbeton, penoplast va boshqalar kiradi. Yonadiganlar guruxiga ochiq alanga yoki yuqori temperatura ta’siri ostida alangalandigan, va yondiruvchi manba yo’qolganda ham yonishda davom etadigan modda va materiallar kiradi. Yog’ochlar, asfalt, bitum, qog’oz va boshqa juda ko’p modda va materiallar shu guruxga kiradi. 17 Bino va inshootlarning konstruktiv elementlari yong’in vaqtida o’zlarining ko’tarib turuvchanlik, to’sib turuvchanlik va boshqa xususiyatlarini saqlab turishi o’tga chidamlilik deb aytiladi. Konstruktiv elementlarning ―o’tga chidamliligi chegarasi‖ degan kattalik mavjud bo’lib, u soatda o’lchanadi. Konstruktiv elementlarning olovga chidamliligi chegarasi ular ustida olov bilan sinov o’tkazilib aniqlanadi. Masalan, g’isht devorniki 5,5 soatga, temirbeton ustunniki 3,5 soatga, himoyalanmagan metall konstruksiyaniki 0,25 soatga va suvalgan yog’och devorniki esa 1 soatga teng. Asosiy qism Suv va qishloq xo’jaligidagi bino va inshootlar konstruktiv elementlarining yonuvchanlik va o’tga chidamlilik chegarasi bo’yicha 5 ta darajaga bo’lingan: I – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning hamma konstruktiv elementlari yonmaydigan va juda katta olovga chidamlilik chegarasiga (0,5...2,5 soat) ega materiallardan qilingan bo’ladi. II – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning hamma konstruktiv elementlari yonmaydigan, lekin olovga chidamlilik chegarasiga kichikroq (0,25...2,0 soat) bo’lgan materiallardan qilingan bo’ladi. III – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning konstruktiv elementlari yonmaydigan va qiyin yonadigan materiallardan qilingan bo’ladi. IV – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning konstruktiv elementlari qiyin yonadigan materiallardan qilingan bo’ladi. V – daraja. Bu darajaga kiruvchi bino va inshootlarning konstruktiv elementlari yonadigan materiallardan qilingan bo’ladi. Quyidagi jadvalda bino va inshootlarining o’tga chidamlilik darajalari keltirilgan 4-jadval Download 1.26 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|