O’zbekiston respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti hayot-faoliyat хavfsizligi kafedrasi

FD-602 ionlashtiruvchi tutun xabarlovchisi. 
 Хabarlovchi aerozol holatidagi yonish mahsulotlarini (tutunni) o’tin, 
qog’oz va shunga o’xshash materiallarini miltillab yonish darajasida aniqlash 
imkoniyatiga ega.
FD-602 xabarlovchisining ishlash prinsipi quyidagicha: tutunni aniqlash 
uchun xabarlovchida ionlashgan kamera qo’llangan. Yonish maxsulotlari kamera 
ichiga kirgandan so’ng ionlash kollektoridagi kuchlanish balansining buzilishiga 
olib keladi. Ionizatsion kameraning ishlash tamoyili ko’rsatilgan. Хabarlovchi 
ichki kamerasining hajmi radioaktiv nurlanishning kichik manbai (33,3 kBk 
Ameritsiy 241) yordamida ionlashadi. Ionlanish, modda va qobiq orasida kichik 
tok oqimini yuzaga keltiradi. Kamera ichidagi elektroda tutun bo’lmagan chog’da 
qobiqqa nisbatan ma’lum kuchlanish bo’ladi. Kamera ichiga tutun kirganda 
elektrod potensiali ortib, balans buzilishiga olib keladi va natijada xabarlovchi 
ishga tushadi.
FD-602 ionlashtiruvchi tutun xabarlovchisining texnik ko’rsatkichlari: 
4-rasm. FD-602 ionlashtiruvchi tutun 
xabarlovchisi 
Kuchlanish manbai, o’zgarmas tok, V 16-
32 
Tok ta’minoti: 
Navbatchilik jarayonida, mA…………60 
Ish jarayonida, mA………………….…48 
Qayta sozlash vaqti, soniya...………..2-5 
Ishlatish shartlari: 
H’arorat, 
0
S ………….-20 dan + 70 gacha
Nisbiy namlik, % ……………….…….95 
O’lchami, mm…………..………..109 x 
53 
H’imoya maydoni, m
2
……100 
m
2
gacha 
FD-603 differensial issiklik xabarlovchisi. Хabarlovchi xaroratni 
o’zgarish tezligini sezgan holda ishga tushadi va uni tutun xabarlovchilarini 
ishlatish 
imkoniyati bo’lmagan mumkin. FD-603 differensial issiklik 
xabarlovchisining texnik ko’rsatkichlari quyidagicha: 

---

24 
5-rasm. FD-603 differensial issiklik 
xabarlovchisi 
Kuchlanish manbai, o’zgarmas tok, V 
16-32 
Tok ta’minoti: 
Navbatchilik jarayonida, mA…….…60 
Ish jarayonida, mA…………….....…48 
Qayta sozlash vakti, soniya...…....2-5 
Ishlatish shartlari: 
H’arorat, 
0
S ………-20 dan + 70 gacha
Nisbiy namlik, % ……………...……95 
O’lchami, mm……..……..……109 x 
53 
H’imoya maydoni, m
2
..…. 100 
m
2
gacha