O`zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filliali

Yulduz topologiyasi tarmoqlarining afzalliklari:
 
Yangi kompyuterni ulash oson; 
 
Мarkazlashgan boshqaruv imkoniyati mavjud; 
 
Тarmoq alohida shaxsiy kompyuterlarning ishdan chiqishiga va alohida 
shaxsiy kompyuterlarning uzilishiga chidamli. 
Yulduz topologiyasi tarmoqlarining kamchiliklari:
 
Habning ishdan chiqishi butun tarmoqning ishlashiga ta’sir oʻtkazadi; 
 
Koʻp kabel sarflanadi. 
Halqa topologiyasi 
„Halqa“ topologiyasiga ega boʻlgan tarmoqda barcha tugunlar aloqa kanallari 
orqali ma’lumotlar uzatiladigan ajralmas halqa(zanjir)ga ulanadi. Bir shaxsiy 
kompyuterning chiqishi boshqa shaxsiy kompyuterning kirishiga ulanadi. Bir 
nuqtadan boshlangan ma’lumotlar harakati oxir-oqibat uning boshiga tutashadi. 
Halqadagi ma’lumotlar har doim bir xil yoʻnalishda harakatlanadi. 
thumb| Halqa 
topologiyasi
 Qabul qiluvchi ish stansiyasi faqat unga yuborilgan xabarni taniydi va 
qabul qiladi. Fizik halqa topologiyali tarmoqda tokenga kirish qoʻllaniladi, bu esa 
stansiyaga halqadan ma’lum tartibda foydalanish huquqini beradi. Ushbu 

---

tarmoqning mantiqiy topologiyasi mantiqiy halqadir. Uni yaratish va sozlash juda 
oson.
Halqa topologiyasi tarmoqlarining asosiy kamchiligi shundaki, aloqa liniyasining 
bir joyda shikastlanishi yoki shaxsiy kompyuterning ishdan chiqishi butun 
tarmoqning ishlamay qolishiga olib keladi.
Qoidaga koʻra, „halqa“ topologiyasi ishonchsizligi sababli u sof shaklda 
qoʻllanilmaydi, shu sababli amalda halqa topologiyasining turli xil 
modifikatsiyalari qoʻllaniladi.
Mesh topologiyasi 
Ushbu topologiya ba’zi havolalarni olib tashlash orqali toʻliq bogʻlangan 
topologiyadan kelib chiqgan. U koʻp sonli kompyuterlarni ulash imkonini beradi 
va katta tarmoqlar uchun odatiy hisoblanadi.
Bundan tashqari, quyidagi qoʻshimcha ulanish usullari ham mavjud:
 
ikki tomonlama halqa topologiyasi 
 
Panjara 
 
Daraxt 
 
Fat tree 
 
Kloz tarmogʻi