O‘zbekiston respublikasi sportni rivojlantirish vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Chambarakni bayroqchagacha kim tezroq yumalatadi? 
O‘yinda ishtirok etuvchilar zvenolarga bulinib, chiziqning narigi tomonida bir-
birlarining ketida turishadi. Qatorda birinchi bo‘lib turgan bolalar qo‘lida 
chambarak va tayoqcha bo‘ladi. oldinda ulardan 10—15 m nariga bayroqchalar va 
keglilar qo‘yilgan bo‘ladi. Tarbiyachining “Yumalat!” — degan signali bilan 
qatorda birinchi bo‘lib turgan bolalar chambarakni bayroqchalar tomon yumalatib 
borib, tayoqchalar yordamida chambarakni bayroqchalarga tekkizmasdan uning 
atrofidan aylanib utib, o‘z qatorlariga qaytib keladilar. Shundan keyin chambarak 
bilan tayoqchalarni navbatdagi o‘rtoqlariga beradilar va o‘yin davom etadi. Qator 
oxirida turgan bola topshiriqni bajargandan keyin o‘yin tamom bo‘ladi. O‘yinni 
oldinroq tugatgan zveno yutib chiqadi. 
Chambarak bilan tayoqchani olgan bola signalga qadar joyida turishi, 
chambarakni o‘zidan nariga qochirib yubormasligi kerak. Chambarakni chap qo‘l 
bilan yumalatish to‘g‘risida topshiriq berish mumkin. O‘yinni murakkablashtirish 
uchun chambarakni butun qator bolalari bayroqchaga qadar 3—4 martadan 
tuxtovsiz olib borib kelishi, shundan keyin o‘yinni tugatish mumkin. 
Polizda 
Tarbiyachi bolalarni 4—5 ta zvenoga bo‘ladi. Maydonchaning bir tomoniga 
start chizig‘i chiziladi. Start chizig‘ining qarama- qarshi tomonida unga parallel 

---

148 
holda zvenolar soniga qarab kattaroq chuqurcha qaziladi. Chuqurchalar orasidagi 
masofa 50—60 sm bo‘ladi. Tarbiyachi har bir zvenodan bittadan bolani start 
chizig‘iga chaqirib, ularning qo‘llariga dastali savatcha tutqizadi (savatchada 
sabzavot — lavlagi, sabzi, turp bo‘lishi mumkin). Tarbiyachi “Yugur” deyishi 
bilan savatchali bolalar chuqurcha tomon yuguradilar. Tarbiyachi yugurish vaqtida 
bolalarga chuqurchaga savatchadagi birorta sabzavotni, masalan, lavlagini solishni 
taklif qiladi. Kim vazifani to‘g‘ri bajarib, o‘z joyiga birinchi bulib qaytib kelsa, 
o‘sha yutgan bo‘ladi. O‘yin yangi o‘yinchilar bilan davom ettiriladi. O‘yin tamom 
bo‘lishi bilan har bir zvenodagi yutgan bolalar soni hisoblab chiqiladi. Qaysi 
zvenoda yutganlar ko‘p bo‘lsa, usha zveno g‘olib bo‘ladi. 
O‘yin turlari. Sabzavotlar chuqurchada yotadi (polizda o‘sadi). Bolalar 
chuqurchaga qarab bo‘sh savatcha bilan yuguradilar va polizdan sabzi, lavlagi yoki 
turpni yulib opib sayaatchaga solib, uz joylariga qaytib keladilar. Bolalar poliz 
tomonga savatchadagi sabzavotlar (sabzi, kartoshka va boshqalar) bilan yugurib 
boradilar. Chuqurchaga sabzavotni chiroyli qilib qo‘yadilar (ekadilar) va uyga — 
start chizig‘iga qaytib keladilar. Keyin boshqa bolalar hosilni yig‘ib olish uchun 
yugurib boradilar va savatchani to‘ldirib, start chizig‘iga qaytib keladilar.