O‘zbekiston respublikasi sportni rivojlantirish vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Kim birinchi
7
 
O‘ynovchilar maydonchaning (xonaning) bir tomonida qator bo‘lib 
turishadi. Ikkinchi tomonida chegaraning oxirini ko‘rsatadigan bayroqcha 
qo‘yiladi. Tarbiyachining komandasi bilan qatnashchilar bayroq tomon 
yugurishadi. Kim birinchi bo‘lib еtib kelsa, shu bola yutgan hisoblanadi.
KO‘RSATMALAR. Maydonchaning bir boshidan to bayroqqacha bo‘lgan 
masofa 15-20 metr keladi. Tarbiyachi og‘zaki: “Chopinglar”, deyishi yoki 
bayroqcha bilan silkitib, chapak chalib komanda berishi mumkin. Umuman, 
tushunarli qilib signal berish yo‘lini tarbiyachining o‘zi hal qilishi mumkin. 
Tarbiyachi bolalar chopishganda, bir-birlarini itarmasliklarini kuzatib turishi kerak. 
O‘YINNING MAQSADI. Bolalarning intizomliligini, kuzatuvchanligini va 
to‘g‘ri, qoida bo‘yicha harakat qilishlarini tarbiyalash. 
Turnalar 
O‘yingga tayyorlanish: o‘ynovchilar bir necha guruhga bo‘linadilar. Har 
qaysi guruhda bittadan “bo‘ri” tayyorlanadi. Qolgan bolalar “turna” bo‘ladilar. 
O‘YIN TASVIRI. Har bir guruhda bolalar bir-birlarining bellarini ushlab 
zanjir hosil qiladilar. Zanjir boshida turgan boshqaruvchi “bo‘ridan” bir metr 
masofada turadi va va quloch yoyib “turnalarni” himoya qiladi. Bo‘ri zanjir 
“turnani” ushlashga harakat qiladi. Barcha “turnalar” oldinga “turna” harakatiga 
qarab, uning orqasiga yashirinadilar. Agar “bo‘ri” ohirgi turnani ushlab olsa, u 
vaqtda yangi boshqaruvchi “turna” saylanadi.
O‘YIN QOIDASI. Eng oldinda turgan boshliq “turna” istagan yo‘nalishda 
harakat qila oladi. 2. “Bo‘ri” eng oldingi “turnaga” qo‘l tekkiza olmaydi. 3. Agar 
zanjir uzilib ketsa, qo‘lini qo‘yib yuborgan “turna”, “bo‘ri” rolini bajaradi. 
O‘YINNING MAKSADI. Uyin koidalariga rioya kilishga, jamoa bulib 
uynashga urgatadi. Ziyraklikni, kuzatuvchanlikni, chakkonlikni tarbiyalaydi. 
O‘yinchoqni top 
Bola kuzini yumib turadi. Shu vaktda tarbiyachi uyinchokni yoki biron 
predmetni yashirib kuyadi.” Uyinchokni kidir” deyishi bilan bola kuzini ochib, 
uyinchokni kidira boshlaydi. Uyinchokni topgandan keyin, uyin boshkatdan 
boshlanadi. Uyin 4-5 marta takrorlanadi. 
O‘YIN MAQSADI. Kuzatuvchanlikni, chidam va tokatni ustirish. 
7
Татар ҳалқ ўйини, “Детские подвижные игры…”. 

---

33