ABU ALI IBN SINO. Buyuk olim Abu Ali ibn Sino (980-1037) ham Beraniy kabi tabiiyot fanining turli sohalarida ijod qilgan.
Olim odamdagi ba'zi kasalliklar (chechak, vabo, sil) ko`zga ko`rinmas organizmlar orqali paydo bo`lishini e'tirof etadi. Inson salomatligini yaxshilashda to`g‘ri ovqatlanish, tana a'zolarini chiniqtirish muhim ahamiyatga ega ekanligini aytadi. Uning fikricha, Yer asta-sekin o`zgaradi, dengiz va daryolar vaqti kelib o`z o`rnini quruqlikka bo`shatadi. Shu tufayli ko`pgina kishilar suvda yashaydigan hayvonlarni, chunonchi, chig‘anoq qoldiqlarini quruqlikda uchratadilar. Ibn Sino o`simlik, hayvon va odamda o`xshashliklar mavjudligi, ularning oziqlanishi, ko`payishi, o`sishi haqida to`xtalib o`tadi.
Shunday qilib, O`rta Osiyoda tabiat fanlarining rivojlanishida buyuk qomusiy olimlarning bajargan ishlari va bizgacha yetib kelgan asarlari tabiiyot tarixini o`rganishda beqiyos ahamiyat kasb etadi.
Savollar
1. Al Xorazmiy tabiatshunoslik faniga qanday hissa qo`shgan?
2. Bobur tabiatshunoslikka oid qanday tadqiqotlar olib borgan?
3. Jayhoniyning tabiatshunoslik faniga qo`shgan hissasi-chi?
4. Abu Nasr Farobiy tabiatshunoslik fani rivojiga qanday hissa qo`shgan?
5. Farobiyning tabiat haqidagi qarashlari to`g‘risida nimalarni bilasiz?
Nazorat uchun testlar:
1. “Qizil kitobga” nechta o`simlik va nechta hayvon turlari kiritilgan?
A) 184ta o`simlik, 302ta hayvon.
B) 303 ta o`simlik, 187 ta hayvon.
C) 301 ta o`simlik, 185 ta hayvon.
D) 302 ta o`simlik, 184 ta hayvon.*
2. Katta yoshdagi odamning yuragi necha gramm bo`ladi?
A) 400 B) 200 C) 300* D) 500
3. Katta yoshdagi odamda necha litr qon bo`ladi?
A) 5 litrdan ortiq *
B) 6 litrdan ortiq
C) 7 litrdan ortiq
D) 8 litrdan ortiq
12-mavzu. Tabiatshunoslik darslari,darsdan va sinfdan tashqari mashg`ulotlar hamda ekskursiyalarda o`quvchilar ongi va qalbiga milliy istiqlol g`oyasini singdirish yo`llari
Do'stlaringiz bilan baham: |
