O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta’limi vazirligi

DIQQAT — inson psixik faoliyatining ahamiyatga ega bo‘lgan biror-bir buyum va 
hodisaga yo‘naltirilishi va unda to‘xtashi. 
DETERMINIZM (lot. aniqlamoq) 
_
barcha hodisalarning vujudga kelishi va 
mavjud bo‘lishidagi umumiy qonuniyatlar bog‘liqligi haqidagi ta‘limot. 
 DETSEREBRATSIYA (lot. olib tashlamoq, miya) — bu shunday metodki, unda 
bosh miyaning o‘zakka oid qismining kesilishi natijasida oraliq miya va markaziy 
nerv sistemasining yuqori qismlari pastki qismlaridan ajralib turadi. 
Detserebratsiya qilingan hayvonlar muvozanatni ta‘minlab turuvchi reflekslarni 
yo‘lotadilar. Detserebratsiyadan so‘ng egiluvchi burinlar qisqaradi va natijada 
detserebratsion regidlik vujudga keladi. 
DIDAKTIKA (grek, o‘rganuvchi) — pedagogika fanidagi ta‘limning qonun va 
metodlarini o‘rganuvchi bo‘lim. 
DINAMIK (lot. h.arakatchan) STEREOTIP (lot. qat‘iy) -shartli reflekslarning 

---

184 
deyarli qat‘iy sistemasi. Dinamik stereotip kishida muayyan malaka va odatlarni 
tarkib topishini ta‘minlaydi. 
DETSENTRATSIYA (lot. qo‘shimcha, rad qilish, bir erga yig‘ish) — genetik 
epistomologiyaning asosiy tushunchalaridan biri. U egotsentrizimni rad qilib, 
yangi obraz, tushuncha va fikrlarni boshqa kishilar fikriga qo‘shilgan holda 
yangitdan kashf qilishni anglatadi. 
YoSh — individning ma‘lum, aniq vaqtda belgilangan psixik taraqqiyotining 
bosqichi. Ushbu bosqichlarda uning shaxe sifa-tidagi fiziologik va psixologik 
o‘zgarishlari ko‘zatiladi. 
YoSh DAVRI INQIROZLARI ( grekcha - burilish payti) -bir yosh davridan 
ikkinchi yosh davriga o‘tishdagi to‘qnashuvli vaziyat. 
ZEHN — shaxes maxsus qobiliyatlarini tarkib toptirish va rivojlantirish uchun asos 
bo‘ladigan anatomik-fiziologik imqoniyat.