O’zbekiston Respublikasining rivojlangan va mdh davlatlari tashqi savdo- iqtisodiy aloqalari rivojlanishining bosqichlari. Rivojlangan va mdh davlatlar bilan tashqi savdo aylanmasi o’zgarishi tahlili

MDH va boshqa davlatlarga eksport tarkibi (2022 yil yanvar-dekabr)
15
 
12-rasm davomi 
15
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI TASHQI SAVDO AYLANMASI 12-bet 

---

Xizmatlar eksporti tarkibi
16
 
13-rasm 
16
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI TASHQI SAVDO AYLANMASI 23-bet 

---

Import. 
Respublikada import o‘rnini bosuvchi mahsulotlarni ishlab chiqarishni 
rag‘batlantirish va ishlab chiqarishni mahalliylashtirish borasida amalga 
oshirilayotgan islohotlar importni keskin oshib ketishiga yo‘l qo‘ymadi. Shu bilan 
birga, mamlakatga kiritilayotgan salmoqli investitsiyalar natijasida so‘nggi yillarda 
import hajmi oshib kelayotganligini kuzatish mumkin. Jumladan, hisobot davrida 
import hajmi 30 699,3 mln. AQSh dollarni (2021 yilga nisbatan 120,4 %) tashkil 
etdi. 
Import tarkibida eng katta ulush mashina va asbob-uskunalar hamda ularning 
qismlari (31,4 %), kimyo mahsulotlari va undan tayyorlangan buyumlar (13,8 %) 
hamda xizmatlar (8,2 %) hisobiga to‘g‘ri keldi. 
Import tarkibi (2022 yil yanvar-dekabr, ulush %)
17
 
14-rasm
 
17
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI TASHQI SAVDO AYLANMASI 24-bet 

---

2022 yilda import qilingan tovarlar va xizmatlar tarkibi tahlili shuni 
ko‘rsatdiki, 2021 yilga nisbatan mashina va asbob-uskunalar hamda ularning 
qismlari importining ulushi 32,4 % dan 31,4 % gacha kamaydi, oziq-ovqat 
mahsulotlari va kimyo mahsulotlari importining ulushi esa 9,8 % dan 11,1 %ga o’sdi 
va 14,3 %dan 13,8 %ga kamaydi. Umuman olganda, barcha mahsulotlarda o‘sish 
kuzatilishiga qaramasdan, ularning (mashina va asbob-uskunalardan tashqari) jami 
importdagi ulushi pasaymoqda.
So‘nggi uch yildagi umumiy import hajmining o‘sishi (1,7 barobar) fonida 
xizmatlar importining mutloq o‘sishiga qaramasdan (1,2 barobar) uning jami 
importdagi ulushi kamaymoqda (4,1 foiz punkt). Oziq-ovqat mahsulotlarining 
importi hajmlarining o‘sishiga shakar xomashyosi (6,1 barobar o‘sish), kakao, un va 
qandolat mahsulotlari (va ulardan tayyorlangan mahsulotlar) (1,7 barobar), sitrus 
(2,2 barobar) hamda go‘sht va sub oziq-ovqat mahsulotlari (2,1 barobar) importi 
ta’sir qilgan. Energiya tashuvchi va neft mahsulotlari importi oshishiga esa qayta 
ishlangan neft mahsuloti importining oshganligi (125 barobar) bevosita ta’sir etgan.
Qishloq xo‘jaligi uchun mashina va asbob-uskunalar (90 barobar), 
avtomobillar uchun uskuna va ehtiyot qismlar (87 barobar), ekskovator va 
buldozerlar (119 barobar) hamda tibbiy asbob va moslamalarning (146 barobar) 
nisbatan yuqori o‘sishi hisobiga jami import hajmini oshishiga olib kelgan.