O‘zbekiston respublikasioliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Bobning qisqacha mazmuni

Tashqi savdo bitimlariga shunday ta’rif beriladi: "tashqi savdo bitimlari- bu shunday bitimlarki, unda turli davlatlar shaxslarining tijorat maqsadida moddiy foyda olishni yoki inson faoliyatining boshqa natijalarini nazarda tutib, fuqarolik huquqi va majburiyatlarni o‘rnatish, o‘zgartirish va tugatishdir".
Bunday ta’rif hozirgi kundagi tashqi savdo bitimlarining haqiqiy holatini to‘liq ifodalaydi va eng muhimi 1980- yilda qabul qilingan tovarlarni xalqaro oldi-sotdisi to‘g‘risidagi Vena Konvensiyasiga mos kelmoqda.
Shuni ham aytish kerakki, 1980- yildagi Vena Konvensiyasini hisobga olib, tashqi savdo bitimlariga boshqa ta’rif ham berish mumkin. Masalan, rus olimi V.S.Pozdnyakov shunday ta’riflaydi: "Bu shunday harakatki, bunda tovarlarni eksport va importi bilan bir qatorda xizmatlar ko‘rsatish va tashkiliy harakterdagi ishlarni amalga oshirish uchun fuqarolik huquqi va majburiyatlarni belgilash, o‘zgartirish va bekor qilishdir".
Xalqaro shartnomalarning asosiy turlari: Oldi-sotdi, mol-mulk yollash, litsenziya, saqlash, komissiya, yuk tashish, topshiriq, transport ekspedistiyasi, sug‘urta, kredit, sovg‘a, topshiriq berish shartnomalari.

Tayanch iboralar:

Shartnoma, kelishuv, bitim, Vena Konvensiyasi, oferta, aksept.

Nazorat savollari

1. 
   Xalqaro oldi-sotdi kelishuviga asoslangan bitimlar deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Bitimning belgilarini sanab o‘ting.
   
3. 
   Tuzilayotgan bitim uchun sherik haqida axborotlar. 4.Shartnoma taraflarining huquq va burchlarining tushuntiring. 5.Shartnoma yuzasidan norozilik deganda nimani tushunasiz?
   

6.Shartnomalar yuzasidan vujudga keladigan nizolar qaysi tashkilot tomonidan ko‘rib chiqiladi?

Tavsiya etiladigan adabiyotlar

1. 
   Канашевский В.А. Внешнеэкономические сделки. Правовое регулирование. М.: «Международные отношения», 2005. 304 с.
   
2. 
   Розенберг М.Г. Контракты международной купли-продажи. М.: 1996г.
   
3. 
   Nazarova G.G‘., Xanova I.M., Shukurova M.L., Ismailova N.S. Xalqaro kontraktlar: O‘quv qo‘llanma. T.: -TDIU, 2011 y. -188 b.
   
4. 
   Xalqaro shartnomalar huquqi: O‘quv qo‘llanma // Azimov M.M., Muminov A.R., Nugmanov N.A. va Umarxanova D.Sh. – T.: TDYU nashriyoti, 2016, 210- bet.
   
5. 
   Кушлин В.И. Государственное регулирование экономики. Учебник. – Москва: Экономика, 2014. -495 с.
   
6. 
   Nazarova G.G., Xaydarov N.X. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar. – T.: TDIU, 2005.-273 b.
   
7. 
   Феонова А.А. Внешнеторговые контракты М.: Приор 1998
   
8. 
   М.Г.Розенберг “Контракты международной купли-продажи” М., 1996г.
   
9. 
   Yakubov O‘.Sh. O‘zbekiston tashqi iqtisodiy aloqalarining geografik jihatlari. Monografiya. – T.: Fan va texnologiyalar, 2014. – 84 b.
   
10. 
    Бородулина Л. Международные экономические организации. Учеб.пособие. –Москва, Магистр: Инфра-М, 2013. 368 с.
    
11. 
    Дмитриева Г.К. Международное частное право, М.: 2001 г.