O'zbekiston tarixi
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
roujjahiddinlar
armiyasiga qo„mondonlik qilishni ishonib topshirdim. Janglarning birida Anvar shahid boidi. 1 0‘zR MDA, R-1616-fond, 2 s-ro‘yxat, 119 s-ish, 6-varaq. 259 ...Men kim, Buxoroning o„tmishdagi va hozirdagi qonuniy hukmdoriman, shu kunlarda mujahiddinlaming ham yoiboshchisi hisoblanaman, mamlakatdagi ahvol to„g„risida adolatni sevuvchi, tinchlikni istovchi barcha kishilarga murojaat etib, bu masalaga o„z munosabatini izhor qilishni so„rayman»„. Albatta, Sayid Olimxonning bu murojaatnomasi xalqaro maydonda katta shov-shuvlarga sabab boidi. Mazkur maktub Millatlar Ligasi, Buyuk Britaniya, AQSh, Yaponiya va boshqa davlatlaming boshliqlariga jo„natilgan edi. Buxoro amiri, xususan, Angliya hukumatiga katta umidvorlik ko„zi bilan qaragan edi. Chunki Markaziy Osiyo masalasida Angliya-Sho„ro raqobatchiligi mavjud edi. Buyuk Britaniya hukumati Sho 'ro hukumatiga rasmiy bayonot bilan murojaat ham qildi. Hatto Sho'rolar vakili Krasin bilan Lord Kerzon o„rtasida ushbu masalada muzokaralar ham boiib o„tdi. Ammo Sho„ro tomoni amir Olimxonning barcha da‟volarini asossiz deb isbotlashga urindi. Buxoro amiri Petrogradda amalga oshirilgan harbiy to„ntarishdan so„ng Rossiyaning Turkistonga bosqinchilik xavfi kuchaygan kezlardayoq Buyuk Britaniya hukumatiga yordam so„rab murojaat qilgan edi. U Qori Muzrob boshchiligidagi amirlik vakillarini Londonga yuborganda ikki davlat o„rtasida harbiy Ittifoq tuzish, agar bu ishning iloji boimasa, harbiy yordam so„rashni hal qilib qaytishni topshirgan edi. Ammo Qori Muzrob bu vazifani hal qilishga ulgurmadi, Rossiya Buxoroni bosib oldi. Amir Afg„onistonga o„tib ketishga majbur boidi. Natijada Qori Muzrob Buxoroga emas, balki Afg„onistonga qaytdi. U ham Qal‟ai Fatuda Sayid Olimxon bilan birga yashab faoliyat ko„rsatdi. Buxoro amiri harbiy yordam so„rab yana bir necha bor Buyuk Britaniyaga o„z elchilarini yuborib murojaat qildi. Ammo Angliya hukumatidan kerakli darajada yordam ola olmadi. Buning sabablari ko„p albatta. Shulardan eng muhimi Buyuk Britaniya hukumatining Buxoro amiriga • yordam berib Rossiya bilan dushmanlik munosabatlarini kuchaytirishni istamasligi edi. Lekin bundan jahon jamoatchiligi umuman Buxoro amirining Murojaatnomasiga befarq qaradi, degan xulosa kelib chiqmaydi. Jahon jamoatchiligi Buxoro xalqining Sayid Olimxonning Sho„ro Rossiyasi bosqinchilariga qarshi 1920-1930-yillar mobaynida olib borgan adolatli kurashiga xayrixoh boidilar va uni qoilab-quwatladilar. Buni Buxoro 1 Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|